Ayoade Ademola Adeseun
Ayoade Ademola Adeseun (ListenN; jibinaa ko 1 lewru Yarkomaa 1953) ko siyaasaajo leydi Naajeeriya, mo laati senaateer wakiiliijo Oyo Central, haa lesdi Oyo, lesdi Naajeeriya, nder cuɓi lesdi 9 lewru Abriil 2011, o ɗon dogga dow laylaytol kuuɗe Naajeeriya (ACN).[ 1]
Ɓawo
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Ayo Adeseun timmini jaŋde mum seedantaagal duɗal Afrik hirnaange e hitaande 1972 to duɗal jaaɓi haaɗtirde Ogbomoso, Ogbomoso, to diiwaan Oyo. E hitaande 1976, o heɓi Dipolomaaji e peewnugol wuro to duɗal jaaɓi haaɗtirde The Polytechnic, Ibadan, e nder diiwaan Oyo, o woniino balloowo e peewnugol wuro e nder Ibadan, e nder diiwaan Oyo gila 1976 haa 1977.[2]
E yahde Kaliforni, to leyɗeele dentuɗe Amerik, Adeseun golliima e njuɓɓudi laamu (Associate Planner), Fedde laamuuji Kaliforni fuɗnaange, Los Angeles tuggi lewru marse 1980 haa noowammbar 1982, caggal ɗuum o woni ƴeewtotooɗo bidsee/njuɓɓudi e nder fedde wootere tuggi lewru noowammbar 1982 haa lewru abriil 1987. E hitaande 1986 , o heɓi B.A e ganndal siyaas/njuɓɓudi laamu to duɗal jaaɓi haaɗtirde politeknik leydi Kaliforni, Pomona, Kaliforni, Amerik ) e duɗal jaaɓi haaɗtirde Saddleback (abriil 1992 - suwee 1994). Nde o warti lesdi Naajeeriya nder hitaande 1994, Adeseun laati gollidiiɗo mawɗo e hooreejo hukuumaaji pamari, haa Ibadan diga hitaande 1994 haa 1996.[2]
Golle politik
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Laamu nokku
Adeseun suɓaama e dow laawol ngol wonaa lannda, o woni hooreejo laamu nokkuure Surulere, Iresaadu , diiwaan Oyo, jooɗiiɗo laamu tuggi lewru marse 1996 haa lewru januyee 1997, o suɓaama kadi e ngol ɗoo jappeere dow laawol lannda, o jooɗii laamu haa lewru sulyee 1998. O ko kanko woni hooreejo leydi sosɗo lannda yimɓe fof (APP) e nder diiwaan Oyo (septembre 1998 - feebariyee 2000). Tuggi lewru oktoobar 1999 haa lewru feebariyee 2003, o wonii hooreejo fedde toppitiinde ko fayti e yah-ngartaa, sosiyatee Oyo State Transport.[2]
Suudu sarɗiiji
E lewru abriil 2003, Adeseun suɓaama tergal suudu sarɗiiji leydi ndii. O toɗɗaama hooreejo goomuuji gonɗi e dow ballal doole e njamndi, e ganndal e karallaagal kadi o jeyaa ko e tergal goomuuji suudu sarɗiiji dow ballal, jaŋde, ñaawoore, humpitooji e kaɓirɗe gaas.[2]
Adeseun suɓaama kadi e nder suudu sarɗiiji e lewru abriil 2007 ngam diiwaan Ogo-Oluwa/Surulere Oluyole, o woni e dogde e lannda demokaraasi ɓesngu (PDP). O toɗɗaama hooreejo kawtal parlemaa to bannge worgo-fuɗnaange, hooreejo goomu suudu sarɗiiji ngam ƴellitde ngalu, e tergal goomu suudu sarɗiiji ko faati e geɗe pension, ƴellitaare ladde, dingiral e peewnugol ngenndi.[3] Adeseun ummiima e lannda Naajeeriya (ACN) e hitaande 2010.[4] E ñalnde 9 abriil 2011, woote ngam suɓaade jooɗorde Senaa hakkundeejo Oyo, Adeseun dogi e dingiral (ACN), o heɓi 105 975 woote, o ardii Luqman O. Ilaka mo lannda Accord e 92 544 woote e kanndidaa lannda Demokaraasi ɓesngu (PDP) e... 643 woote.[1]
E lewru feebariyee 2011, Adeseun wiyi wonde laamu nguu ina winnditii tan ko ina wona 40% e bidsee laamu nguu ina huutoree, tawi noon ko hedde 30% tan e bidsee leydi ndii fof. O wi'i soynde ceede ceede naa ɗum huunde woore ngam Naajeeriya. Hooreejo Senaa David Mark jaɓii, o wiyi "Alaa leñol jiɗɗo ƴellitaare laaɓtunde waawaa dañde ngalɗoo peccitagol kaalis mum tawa ina fotnoo wonde hakkunde njaru e njulaagu".[5] Adeseun teskiima luural mawngal hakkunde ɗaɓɓaande tolno gollal hakkunde suudu sarɗiiji e laamu nguu.[6] E nder haala makko e lewru marse 2011, Adeseun wiyi wonde Appropriation Bill 2011 yaltinaama e nafoore ngenndi, o siftinii tiiɗnaare mawnde ummoraade e Executive, hay so tawii noon ko adii fof ko suudu nduu salii nde tawnoo won e juɓɓule ɗe mbaawaano hollirde bidsee mum en.[7]
Senaa
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Adeseun suɓaama e nder Senaa e hitaande 2011, o heɓi jooɗorde makko ñalnde 29 mee 2011. Ko kanko woni hooreejo Goomu luumooji kapitaal, kadi ko kanko woni tergal Goomu MineraaluNjeñtudi Senaa mooftaaɗi". INEC. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 19 abriil 2011. Ƴeewtaa ko ñalnde 27 abriil 2011.
"Sappinol". Ayode Ademola Adeseun. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 12 lewru bowte 2011. Ƴeewtaa ko ñalnde 27 abriil 2011.
"OYO HON. AYOADE ADEMOLA ADESEUN PDP". Biro hooreejo suudu sarɗiiji. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 8 oktoobar 2011. Ƴeewtaa ko ñalnde 27 abriil 2011.
"Jeesooji "warooɓe mawɓe"". Annduɓe. 15 abriil 2011. Moƴƴinaama e asli mum ñalnde 17 abriil 2011. Ƴeewtaa ko ñalnde 27 abriil 2011.
Turaki A. Hasan (1 mars 2011). "Bidjet 2010: Kuugauji Solid.[8]
E lewru oktoobar 2012, hono hooreejo Capital Markets, Adeseun wiyi hooreejo leydi Goodluck Jonathan yo ittu Arunma Oteh e jappeere mum gardiiɗo Komiseer kisal e mbaylaandi, o wiyi suɓaade mo ngam artirde ɗum « ko ŋakkere teskinnde e kuulal suudu sarɗiiji Wakiili'en."[9]
Tuugnorgal
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]"l jawdi woni 40% •Depiteeji ɗon laara yeeso Naajeeriya". Mooftaa ko e asli mum ñalnde 24 sulyee 2011. Ƴeewtaa ko ñalnde 27 mars 2011.
James Uzondu (14 noowammbar