Ikirun
Ikirun un gelle nder Diiwal Osun, Naajeeriya. Un ɗe hore hawtirɗe ɗun hukuma pamaarun Ifelodun Barkery. Un inaare ɗistinorɗe hiiɗe gelle heɓiraɗe aslu gaɗa innɗe mawɗo arɗiɗo gelle ɗen noɗɗiraɗo Akinorum. Basetan un mo artuɗe tigguɗo e nyiɓuɗo eɗe nyalde hanɗe ɗi Ikirun. Un mo ganhoowo e nder goote wanchorde maako yilarde e lattiɗun haa nder saareji goɗɗi nyiɓleɗe haaɗe nder Igbo irete hoore ɗi heɓeeɗe Akinorun. Basetam heiɗi e Akinaru ɗen tokkimo nder ɗe hanɗe ɗe Ikirun. Gam kowaaɗi sabo’e basetan o ganchoowo mogillotoɗo e ko fooɗiti woɗdi ɓaadaki. E mo waala balɗe e balɗe mo wartaayi wuro e moton e mo ganchar e nder ɗi hakkilanki sobirawo maako Akinorun hawti e anɗirawo ejonɗe ballitowo mo.[1]
Joogaraafiwol Joɗorɗe[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]
Ikirun un joɗorɗe nder ɗi woyla-fuuna ɗun diiwal Osun ɗun Naajeeriya. Nder Osun woyla-fuuna feccugol. Eɗun joɗori hawu e lattitude 7 degreewal ƙosɗe 50 waɗun equator e longitude 7 degreewal ƙosɗe fuuna ɗun ɗi greenwhich meridian. Ɗi gelle un joɗorɗe nder e nokku hakkunɗe baamleɗili filtinɗe heɓeeɗe ɗiɗi nyoule obagun/gbogi ɗi nyolɗe eɗi woyla e aefo ɗi nyolɗe eɗi fombina. Ɗi haasare (hayre) alaroka e idiɗo un eɗi fuuna. Ikirun un caakare joɗoɗe nder ɗi feccugol woyla fuuna Osun ɗun diiwal Osun. Eɗun waadi keerol ɗeɗi woyla heɓaɗe ɗi gelle inisa ɗe nder hukumare pamarde odo’otin ariyaji e ɗita fombina ɗun Osogbo ɗi diiwal Osun mawɗe.