Medinan surah
| Subclass of | surah  |
|---|---|
| Yemre | Alqur'aana |
| Inditirde | سُورَةٌ مَدَنِيَّةٌ |
| Named after | Medina |
| Opposite of | Meccan surah |
Suura Madiina (Aarabeeɓe: سورة مدنية , e Roman: Suura Madaniyah) e nder Quraan ko o jippinaa e Madiina caggal hijra Muhammadu ummoraade Makka. Ko kamɓe ngoni 28 Suwar cakkitiiɗo. Renndo ngoo ɓuri mawnude e ƴellitaade, ina seerti e darnde mum tokosere e nder Makka.[1]
Suuraaji Madiina ɓuri feeñde ko e fuɗɗoode e hakkunde Qur’aana (kono ina wiyee ko suuraaji cakkitiiɗi peeñɗi e limto sahaaji), e ko ɓuri heewde e mum en ina njogii ayatuuji (aayaaji) ɓurɗi juutde e juutde. Sabu ngonkaaji kesi renndo juulɓe arandeeji to Madiina, ɗiin suuraaji ɓuri heewde ko haalde ko faati e geɗe moraal, sariyaaji, hare (hono no Suura 2, al-Baqara), e kuule ngam sosde renndo ngoo. Kadi ɓe ɓuri heewde wiyde ko renndo ngo ko "Oo yimɓe!" e sahaaji ina mbiya Muhammadu walla ina mbiya ɗum ko "waɗde golloowo e nder jokkondiral e neɗɗo diine: 'Alla e nulaaɗo mum' (Q 33:22)".[2]
Feccere suuraaji ɗii e ‘suraaji Makka’ e ‘suraaji Madiina’ ko adii fof ko batte miijooji stilistik e tiitoonde, ɗi Theodor Noldeke huutorii ngam ƴellitde limto mum lollungo e suuraaji Qur’aana. Senngo suuraaji ɗii e ɗiin yontaaji tuugii ko e geɗe bayɗe no njuuteendi aaye oo e woodde walla waasde won e miijooji walla konngol teeŋtungol (yeru al-Rahman ko innde Alla).
Sifaa suuraaji Madiina
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Ndee feccere ina waawi tawa ina waɗi wiɗtooji asliiji. Ko ɓuri heewde e toɓɓe ɗe ngalaa iwdi Tiiɗno moƴƴin ɗum e hoolkisaade haalaaji baɗaaɗi e ɓeydude ciimtol nder doggol. Haalaaji baɗɗi wiɗtooji asliiji tan ina poti ittude. (Novembre 2024) (Anndu no e hol nde ittata ndeeɗoo mesaas)
Ko ɗoo woni yoga e sifaaji style e subject suaraaji Madiina:
Siftorde 'Jihadi' e detal e dow kuule mum.[citation needed]
Detaayuuji sariyaaji lislaam e sariyaaji[5] kam e sariyaaji jowitiiɗi e ɓesngu, njulaagu kaalis, sariyaaji winndereeji e golle dewal.[citation needed]
Siftorde ‘Munafiq’ e jokkondirde e naafigeeji.[citation ina haani]
Kala aaye fuɗɗorɗo e ya أيها للذين آمنوا Eeh onon gooŋɗinɓe.[citation needed]
Yeewtere ko fayti e Yimɓe Deftere.[citation needed]
Faandaare Madiina
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Faandaare Madiina ndee waɗii ko ina tolnoo e duuɓi 10. Faandaare ndee fuɗɗii ko e hijra Muhammadu haa Madiina; e joofniri ko maayde Muhammadu. So tawii tiitooɗe suuraaji Makka ina keddii, juulɓe ina ɓeydoo mawnude e renndo e sosde Umma, jooni ina laaɓi.
Doggol sahaaji Suuraaji Madiina
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Ko nii siforii doggol suuraaji 28 ɗii :
Yamiroore Innde Faandaare Limoore Tesko
87 Al-Baqara 2 So wonaa 281 ummoriiɓe Mina e sahaa Hajju Cakkitiingu
88 Al-Anfal 8 So wonaa 30-36 iwde Makka
89 Al-i-Imraan
90 Al-Ahzaab
91 Al-Mumtahana
92 An-Niisa
93 Az-salzala
94 Hadiid 57
95 Muhammadu 47 So wonaa 13, jippii e nder hijra Nelaaɗo
96 Ar-Ra'd
97 Ar-Rahmaan
98 Al-Insaan
99 At-Talaaq
100 Bayyinaajo
101 Haasri
102 An-Nor
103 Al-Hajj 22 So wonaa 52-55, jippii hakkunde Makka e Madiina
104 Al-Munaafiqoon
105 Al-Mujaadila
106 Al-Hujuuraat
107 At-Tahriim 66
108 At-Tagaabun
109 As-Saaf 61
110 Al-Juumua
111 Al-Faath 48 Wahñii nde o arti e Hudaybiyya
112 Al-Maaida 5 So wonaa 3, jippii e Arafaat e Hajjuuji cakkitiiɗi ɗii
113 At-Tawba 9 So wonaa aayeeji cficfi cakkitii6i cfii ummooji Makka
114 An-Nasr 110 Jippinaama to Mina e hajju cakkitiiɗo, kono ina jogori wonde tonngoode Madiina
Iwdi(ji)
Ƴeew kadi
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Suura Makka
Doggol Suura e nder Quraan