Musa Bihi Abdi

Iwde to Wikipedia
Muse Bihi Abdi
ɓii aadama
Jinsudamngel Taƴto
Ɓii-leydiyankaakuSomaliland Taƴto
InditirdeMuuse Biixi Cabdi Taƴto
Ɗuubi daygo2 Siilo 1948 Taƴto
ƊofordeHargeisa Taƴto
Sana'ajingaɗoowo siyaasaje Taƴto
Position heldGovernor of Somaliland Taƴto
Educated atGagarin Air Force Academy, United States Military Academy, University of Hargeisa Taƴto
Work locationHargeisa, Washington, D.C., Mogadishu Taƴto
Member of political partyPeace, Unity, and Development Party Taƴto
Candidacy in election2017 Somaliland presidential election Taƴto
LenyolHabr Awal Taƴto
DiinaDiina Lislaama Taƴto

Musa Bihi Abdu (Somaaliya: Muuse Biixi Cabɗi, larabankore) (ɗaygo 1948 nder hargeisa, Biriteenkeejum; Somaaliyaanko’en, hannɗe leydi Somaaliya)[1] un mo cuɓal leydi Somaaliya (siyasa) e soljijo (jannɗarmaajo) neɓɗo kiiɗo lattiɗo arduujo lesdi Somaaliya tunde bowtal 2017. Yaake nde 1970s o lattake fooɗoowo pirooje en nder taaɗuungal kakkilanooɓe dow les ɓe siad. Barre huuutirɗe nder 2010, Bihi hollaama o chiajo ɗun ɗe zartinki hukuma kulmiye ɗun Republicia ɗe Somaaliya. Nder jolal 2015, Bihi suɓtaama edow tefoowo jondergal laamu lesdi ɗe jowoɓe caka comitiiwal kawtuingal.[2][3]

Ɗe 21 jolal 2017 Musa Bihi taɓɓitinaama dow arduuje keɓdo laamu leydi Somaaliya ɗe 13 bowtal 2017.[4][5]

Daanñƴorɗe Maako[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Musa Bihi dannyaama nder ɗe relluɓe gaaliihu ɗun hargeisa nder 1948, nden ɓanndu ɗumɓe British Somaaliy hakki lonorde. Ohalartake janngirɗe sekandare Amoud inaare emo timmini ɗaga nder 1970.[6] 1970.[6]

Kuugal Solja[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

O nasti kuugal solja ɗun dow leydi Somaaliya nder 1970 e foreeki ekkite e lattaki otisaajo mawɗo nder hawtirde soviet haasai 1973 inaare wakkati heɓgo digiri ɗiɗiire diga janngirɗe ekkitaaki fooɗuuki pirooje (Pilot) nder dushanbe, de ñyalde hannde Tajikistan. Haano timminki holliteeki o joynaama nder huuwirɗe firooje nder baledogle baidoa ɗen a jam eno joɗorɗe pirooje nder Mogadishu.[6] 1970.[6]

Daga 1981 yari 1985 Musa Bihi heeɓi jabgo hollitirded solji’en nder de Amerika (USA) Hawti e Wright-Patterson Air Force Base haaɗe dayton, ohio diga 1981 yari 1982 ɗen e fort lee nder virginia daga 1983 yari 1985. Nder 1985 o wurtake daga ɓe solji’en Somaaliya o tokki ɓe rebel Somaaliya lusinki leydi bi’aɗun (National Movement) (SNM) ton o wallite hebgo nasru faro teetuugo lesdi daga jungo woɓɓo haake ɗe konu leydi Somaaliya ɗun hebtuugo hore nder 1991. Daga 1985 yari 1988 Bihi jogake wuttudu nder pulku nastiral koonu guerrilla omtirak pulku lesɗe SNM haake ɓe leydi Somaaliy konu hebtuugo hoore haajoni ɗe siad barre hawtuɗe haasai 1990, Bihi jogake komandaajo koɗum jonodooɗum e siyasa ɗen e jogaaki ministaajo nder wuro les arduujo jippiɗo Muhammad Haji Ibrahim egal der 1994.

Kuuɗe Siyaasa[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Somaaliya Democratic Republic Daga 1973 yari 1985 Musa Bihi o nanngi manngu jondergal nder ɗe hukumare ɗe lesdi Somaaliya nastiri ɗe hoore ɗun ɓe hollitooɓe wuttuɗu ɗuɓe solji’en dow Somaaliya ambassado’en nder washington.

Gunnuki Egal[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Ɓaawo ɗe booytal e tabbital hebtuugo hore leydi Somaaliya nder 1991, Col. Musa Bihi Abdi fiji e gamol bodgal faro nder hawtuki hoore leydi yahirgo ɗun ɓe Somaaliy nder Buroa, Berbera, Sheek e Barama. Nder 1993, Bihi lattake ministaajo kakkilanoowo nder leydi nder arɗuungal kiiɗo Muhammad Haji Ibrahim Egal’s hukumaa.

Gunnuki Silanyo[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Nder 2010, Bihi lattake chiamanjo ɗun Somaaliya partiwal kulmiye, ɓaawo hebgo e dow ballitowo chiaman ɗun partiwal ngal daga 2008. Nder 2015, Bihi hollinaama subtaama eɗe partiwal tefowo arɗuungal laamu leydi les kulmiye nder ɗe cuɓal nayaaɓal 2017 arɗuungal laamu lesdi.

Cuɓal Arɗuungal Leydi[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Ɗe 2017, ɗun watii cuɓe e arɗugal gatagal ɗe 13 jolal 2017, nder 21 jolal 2017 Bihi hollinaama edow keɓdo nasru lattaki arɗuujo Somaaliya.

Arɗuungal[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Musa Bihi Abdi o nasti ofiswal nder ɗe jowi 15th arduujo ɗun lesdi republic Somaaliya de 13 bowtal 2017 nder kapital Hargersa hawti halartiɓe daga Ethopia, Djibouti, ɓe hawtuɗe yuroopu eɓe hawtuɗe lamumu UK nder caiɗiiɓe halartiɓe.

Banninkeejum Margo[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Musa Bihi mo mari rowɓe ɗiɗo e bacci jowee ɗiɗi, tato bacci ngordi e nayo bacci ɗeɓɓi.

HIIMOƁE[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

  1. Olad, Mohamed (21 November 2017). "Somaliland Ruling Party Candidate Bihi Wins Election". Voanews.com. Retrieved 8 December 2017.
  2. "Somalia: Wrangle splits Somaliland Ruling Party as President Siilaanyo seeks re-election". allafrica.com. 26 May 2014. Retrieved 18 June 2015.
  3. "Muse Bihi and Saylici Elected as Kulmiye's Presidential Candidate". galgalanews.com. 11 November 2015. Archived from the original on 28 January 2016. Retrieved 22 January 2016.
  4. Olad, Mohamed. "Somaliland Ruling Party Candidate Bihi Wins Election". VOA (in Engeleere). Retrieved 2018-06-10.
  5. "PRESIDENT BIHI REPLACES HEADS OF MULTIPLE FOREIGN MISSIONS". Somaliland Chronicle (in Engeleere). Retrieved 14 March 2020.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 "Taariikh nololeedka Muse Biixi Cabdi". BBC News Somali (in Somalii). 2017-11-09. Retrieved 2022-01-13.