Pulaar wii

Pulaar Wiyi

Pulaar wiyi ko konngol ngol fulɓe keewi haalde tuma nde ngari e yeewtitde e hakkunde mumen. Ko ɗi konnguɗi daɓɓi loowɗi ñamri ɗuuɗundi e firooji limtinɗi. Ko ɗe teeŋtinooje haala. Heen konngol fof ina jogii sahaa e nokku ɗo arata. So pularal ngal jaŋtaama e yeeso oon kaaldeteeɗo o, o heewi ko faamde e anndude tigi rigi ko o haalanaa koo; ɗum wona mantol, jettol, kirjinol,...eknh. Waɗde, en paamii darnde pulareeje e nder haala. So wiyaama Pulaar wiyii, firtaani noon ko ɗemngal ngal haali haali ɗum. Ɗum firti ko haaltude ko haalooɓe ngal, waawuɓe ngal, miijtiyankooɓe ngal kaalnoo gila ko ɓooyi. Yoga e ɓeen haalooɓe ɗeen biyaaɗe anndaaka inɗe mumen. Ko ɗum waɗi kaaloowo Pulaar o ina wiya: "Pulaar wiyi" kala nde o ari e haaltude ɗeen pulareeje ɗe fulɓe kaalnoo.

Woni less ɗoo ko yoga e konnguɗi ɗi pulaar wi'i:

1. Baaba maayii,galle bonii, ko mallol afo rewi ɗoon.                                                                   
2. Faabru wiyi ko ndiyam kono wiyaani pasɗam.
3. Fenaande ene jogi koyɗe ko dogiri kono alaa dote ko jooɗiri.
4. Fenaande ena yaawi koyngal kono suusaa yolnde.
5. Gaynaako paaɓi anndi heen laƴooru.
6. Gujjo yiɗaa nande palee.
7. Humi mbeewa e laaci ko majjere.
8. Jontaaɗo yoo socco sabu mooso bettat.
9. Jonnde nafi ko loonde.
10. Ko dahaaɗo laaɓaa njanngu .
11. Ko cakkudi ñiklata defoowo.
12. Kural ngal woorataama teɗɗin becce ma yana heen.
13. Kaangaaɗo safrirtee ko haa ɗaayɗo dañee.
14. Koyngal gootal iwde e ligi heewa koyɗe haɗataa ɗum joftoyde .
15. Leggal ɓooyde ɗum e ndiyam wattataa ɗum nooro.
16. Maayo yonaani keerol.
17. Mo gacce ngoƴi, sellu.
18. Mo wontinii ko wonaani naamndee ko jogaaki .
19. Mehre woppaani wiige e wiinnde.
20. Mo suwaa lummbo woto jal jooliiɗo
21. Naange yoornataa ko hollaaka.
22. So haawtaama mbaawka baaba lacciri, tawata ko neene hiiraani he galle.
23. So gacce mbaɗaama hiraande, rimɓe ko ɗoon mbaalata.
24. So sagata wiyii remataa, maa yah ko ɓuri caasol mum.
25. So lekki ɓesnii, ɓadiima leydi, fooftina sammooɓe.
26. So gite colaama, mbaɗaama e mbeɗu ko ndaaree dañaama .
27. So a wuurii kalfaaɗo, so ɓiye arii wona jiyaaɗo.
28. So faaɓru hoɗii dow, jam alaa les.
29. So cide njarii karaw, yoo njettu lawƴoobe kaake.
30. So kellifaaɗo fellitii ñaamde jiiba yoo reedu mum wiy tef.
31. So mbaroodi yarii karaw bone mum fuuyii.
32. So junngo ɓooyii e ngaska, ko jam tawi toon.
33. So yelatooɓe mbaɗtii yawde sadak, ñaagotooɓe peɓɓat.
34. So poɗɗel wujaaka, yo ɗalde e nehal mum.
35. So a riiwii gertogal a ñaltoyii polis wona kus tan mbiynoɗaa .
36. So doole ndonkii yoo doole keɓɓo .
37. So arsuka fadii nayeewu ko ronooɓe njinnganaa
38. So jom bara heggii ne maa buubi ngabbo.
39. So goonga haalaama bahe ndimmboo.
40. So baaɗi njeeɓaama tawata ko nay e baali ngoodaani .
41. So poɗɗel wujaaka, yo ɗalde e nehal mum.
42. So gujjo resii penoowo, koyeera jombaani.
43. Tafde labangaal ñiiwa tiiɗaani, tiiɗi ko seŋonyde ɗum
44. Walliyu tiiɗaani ɗo nelaaɗo waali
45. Weetii weetaani won ko heddii e jamma.
46. Woodani gumɗo ko wiyde jamma wulii, kono niɓɓiɗii ko njooram ngitaagu .
47. Woodani jiire ko aastaade basaale kono wonaa yeddondireede keeri.
48. Yeewtere muumo e gumɗo ko muñal wallitortee.
49. So demmba fowru juulii, hoorii, sakkiima, muddiima, loggii kurus e daande, naŋtiima e salndu jamaa, noddinii, bey koolotaako.
50. So lammba tasaani joɓɓi ngasaani.
51. Kelanɗe sappo keƴaani e hoore gertogal.
52. Ñalluɗo ubbude ɓuuɓri tampat, kono heɓataa ko yiɗi koo; kono haɗataa naange mutat.
53. Keewal rewɓe ko keewal kore.
54. Sehil sehil maa ko sehil maa.
55. Dimo ko konngol mum.
56. Mo wiyi ina yiɗ ma fof tampiniima, loriima.
57. Won ɗo reedu ina heewa wonki resndetaake.
58. So sagata remaani, yaha ko ɓuri casol mum.
59. So sagata remaani haa naange muti maa tenkoy haa lewru maaya.
60. So kelle e kuljinaali ndewaani e jombaajo ɗi potaani rewde e ɓarɗo hoore.
61. Ar haal haaju ma ɓuri ar salmin gujjo ma.
62. Mo jibini geddi weddii, yejjitii Alla ina heddii.
63. Ko tekke moƴƴi e kolɗo, kadi ko poose moƴi e colɗo.
64. Cakkudi ko ɓeydaari hiraande kono meeri warataa.
65. Won ko haani hiirnude gumɗo e jeere ko wonaa yeeytaade daarorɗe.
66. Moni dadoo yana, haanaani nelande bawɗi galle mum.
67. Mo sooynii sonndii, so moɗii halkoo.
68. Won ko haani bonniteede e ñiiri jayeeje ko wonaa oolɗaani.
69. Yiɗde ma mbaɗɗu addaniima waɗɗaade e keeci sammunde; ko ndañɗaa fof ko e jappeeje mbaɗataa.
70. So tato ngirbidiima laaci mbeewa maa wood heen mo jaggaani.
71. Fiyde sammunnde saɗaani, saɗi ko miijaade no ɗimmitiri.
72. So gertogal woppii ƴaaroytoobe, rewii e teenoyooɓe, yiylaaki jam; ko woto a yiylo.
73. So mboomri solii, wumii, haangaama, yoolii hujjaaji ƴeekiraaɓe mum.
74. So gosi waalii toɓeede haa weetii ko puuyɗo naamndotoo so ɓuuɓaani.
75. Kooni ko oo mawni taaɓe ɗum gujjo yiɗi nande, kono kooni ko oo mawni gite o wiyata ko yoo Alla daɗndu mbo heen.
76. So henndu weɗii ñiiwa yo kelew sakko njooɓaari.
77. Mo yiɗi yiyeede jabat wiyeede.
78. Kala ko ɓuuti holliri.

Woto sikku Pulaar ko ɗum tan wiyi. Pulaar ko wiyi koo ɓurii ɗoo laabi temedere.