Jump to content

Yemi Ajibade

Iwde to Wikipedia

Yemi Ajibade (28 lewru juko hitaande 1929[1][2] – 24 lewru Yarkomaa 2013), mo heewi innireede ko Yemi Goodman Ajibade walla Ade-Yemi Ajibade, ko binndoowo pijirlooji, fijoowo e gardotooɗo[3] mo, caggal nde o hoɗi e leydi Angalteer e nder leydi Angalteer canon drama ɓaleejo. Ko o fijoowo o anndaa no feewi e filmuuji makko Dirty Pretty Things (2002), Exorciste : le début (2004) e Danger Man (1964). E nder golle makko baɗɗe feccere teeminannde, o ardii e winndi pijirlooji keewɗi baɗɗi faayiida, o waɗi kadi pijirlooji keewɗi ngam teleeji, dingiral, rajooji e filmuuji.

Nguurndam e jaŋde

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Adeyemi Olanrewaju Goodman Ajibade jibinaa ko laamɗo laamɗo galle Ọ̀ràngún ummoriiɗo Ìlá Òràngún,[6] diiwaan Osun, to fuɗnaange-rewo leydi Najeriya. O naati duɗal grammar Abeokuta – ɗo yiɗde makko e pijirlooji fuɗɗii – caggal ɗuum o jokki jaŋde makko to Londres, to duɗal jaaɓi haaɗtirde sariya e njulaagu Kennington (1955), to duɗal jaaɓi haaɗtirde fijooɓe (1960), e tuggi 1966 haa 1968 to duɗal karallaagal filmuuji Londres (jooni o woni ko e duɗal karallaagal filmuuji London Ové (mo siftini wonde ko kamɓe tan ngoni almuɓɓe ɓaleeɓe ɗiɗo e nder duɗal ngal e oon sahaa).[4]

Career e golle

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Gila fuɗɗam jooɗaago maako haa lesdi Biritaniya, Ajibade waɗi fijirle rajooji ngam hukuumaaji pamari BBC African Service. No peewnoowo Fiona Ledger siftorii e hitaande 2007 : "Ko e hitaande 1960, peewnoowo BBC maayɗo John Stockbridge naamnaama e hooreejo sarwiis Afrik ngam ƴettude won e mbaadiiji dingiral wonande heɗtiiɓe Afriknaaɓe. O ari e seppooji, dingiral soap opera waɗaama to Londres. Alaa koppi nguurndam Ajiba roer mo, kono "" e nder leydi Angalteer e ƴellitde luural."

Jokkude ƴellitde golle makko e nder fijirde, o jaɓɓaama e hitaande 1963, o wiyi "gooto e fijirde ɓurnde waawde ummoraade e Afrik hirnaange". E saraaji yimooɓe ɓe ina jeyaa heen Yulisa Amadu Maddy, Leslie Palmer, Eddie Tagoe, Karene Wallace, Basil Wanzira, e Elvania Zirimu, e woɗɓe, Ajibade tawtoraama e peewnugol Blackblast mo Lindsay Barrett ! filmaama e hitaande 1973 ngam waɗde yeewtere keeriinde e porogaraam naalankaagal e weltaare BBC Two Full House, baɗaaɗo e golle winndooɓe, naalankooɓe, jimooɓe e waɗooɓe filmuuji to bannge worgo leydi Indiya.

Ajibade ina jogori waɗde golle e nder dingiral teleeji ko wayi no Armchair Theatre (mo Andrew Sinclair waɗi e hitaande 1963 e nder filmo « Lekki sokola » , wondude e Earl Cameron e Peter McEnery), Danger Man (1965), Dixon mo Dock Green (1965). (1972), The Fosters (1976), Kasdiiji ɓernde (1981), e Seede Deƴƴuɗo (1996), e golle e dingiral – yeru, e nder "Pijirlooji Umbrella", sahaa pijirlooji kesi joy baɗaaɗi teeŋti, to Riverside Studios (e ballondiral e Drum Arts Centre, Londres Ñalawma moƴƴo (1980 to suudu Riverside) e Aada leydi (1983 to Pit, nokku Barbikan), e nder filmo Lorraine Hansberry biyeteeɗo Les Blancs (Teyaatre mbaylaandi laamɗo, 2001) – kam e peeñgol filmuuji The91. 1974, 1974, 1974, 1991, 1991, 1991, 1995, ko Sarah Kane winndi, 1995, ko Sarah Kane winndi, 2002, Ɓooyɗo: Fuɗɗoode (2004) e Ɓooyɗo e Demi Mo20.

E hitaande 1966 Ajibade ardii delegaasiyoŋ terɗe Angalteer, Hirnaange Inndo e Afriknaaɓe to Fedde Adunaare Naalankaagal ɓaleeɓe to Dakar, Senegaal, ardii peewnugol pijirlooji Obi Egbuna Wind Versus Polygamy ; e nder ñalɗi ɗiɗaɓiri winndereeji naalankaagal ɓaleeɓe to Lagos e hitaande 1977 Ajibade wonnoo ko gardiiɗo kewuuji Drama. E hitaande 1975 o toɗɗaa jannginoowo e nder njuɓɓudi jaŋde nder wuro Londres, o wonti kadi gardiiɗo naalankaagal to nokku biyeteeɗo Keskidee Center to fuɗnaange Londres, ɗo o ardii peewnugol deftere Wole Soyinka wiyeteende The Swamp Dwellers (13–23 mars 1975).[5]

  1. Africa Who's Who, London: Africa Journal Ltd, for Africa Books, 1981, p. 82
  2. Later sources give his birth year as 1933
  3. Admin (19 September 2016). "AJIBADE, Yemi". Biographical Legacy and Research Foundation. Retrieved 12 March 2022
  4. Josanne Leonard, interview with Horace Ové, 5 October 2007[permanent dead link], Caribbean 360
  5. "Swamp Dweller's, The - By Wole Soyinka"[permanent dead link], National Theatre, Black Plays Archive.