Diiwal Yobe

Iwde to Wikipedia
Diiwal Yobe
state of Nigeria
Golle imaaɗe27 Juko 1991 Taƴto
Named afterFuuje Yobe Taƴto
Ɗemngal ngal sarwiisiiji leydi fu njoni haaludeInngilisjo Taƴto
DuungalAfirik Taƴto
LesdiNaajeeriya Taƴto
LaamordeDamaturu Taƴto
Nder laamooreNaajeeriya Taƴto
Hiiri-weeti pelleUTC+01:00 Taƴto
Located in or next to body of waterFuuje Yobe Taƴto
Jonde kwa'odineto12°0′0″N 11°30′0″E Taƴto
Office held by head of governmentGovernor of Yobe State Taƴto
Laamu battaa enexecutive council of Yobe State Taƴto
Laamu depitee enYobe State House of Assembly Taƴto
ReplacesDiiwal Borno Taƴto
Laawol ngol laamu anndanihttps://yobestate.gov.ng/ Taƴto
Map

Yobe Yo Diiwal nokka haa nder Diiwal Borno, Leydi Yobe, e nder diiwal gon nde nder Woyla bo Fuhna leysɗi Naajeeriya, Diiwal Yobe e woodi jajirka e a ɗuuduki koyahri 45,502km. E ɗukki yimɓe bo ewodi lenyol yimɓe 1,411,481 e limgal badngal denno ndungu alif 1991. Diiwal Yobe yo lesdi mawndi e hairine jama'are Damaturu. Mai Mala Buni hannko woni shuɓɓaɗo Ardiiɗo arduungal Diiwal Yobe ila subki ngal ndungu ujuneeje ɗiɗi e cappanɗe e jowee nayi (2019) kowaddi jooni. Ballitowo Arduungal Yobe, hanko woni Alh. Idi Barde Gubana.da'yaɗo agubaana e nokkure funei, Innɗe lardu Yobe hebaama haa maayo Komadugu Yobe.[1]

Diiwal Yobe sendeke nokkuje inaje tati, lesdi Fuuhnaje, lesdi fombinaje yoda e lesdi waylaje. ardiiɗo arduungal dotti'en inaje den kamɓe ngooni. Ahmed Ibrahim Lawan ardiɗo haa too woyla-en,khanko wonii Ibrahim Geidam ardiiɗoo Hirna en khan kowonii, Ibrahim Mohammed Bomai ardiiɗoo fombina. Diiwal Yobe e heddi e keerol diiwee banoonii, Bauchi,Diiwal Bauchi tahirnaa, Diiwal Borno tafuunaa, Diiwal Gombe ta fum nbinaa, e Diiwal Jigawa e tahirna woila. Diiwal Yobe e hendi e keror lesdi Niger kadi Niiser.

Diiwal Yobe[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Diiwal Yobe hɓaama jande 27 der leuru dubokkorde dungu 1991, Yobe henditama daga diiwal Borno, Fire ardugal sojien fire Janarjo Ibrahim Badamasi Babangida dum hendita ma gam tefki koidum ardugal e enajeden. Nyande 14 lewru ngangadi dungu 2013 arɗujo leysdi Naajeeriya modenno Goodluck Ebele Jonathan wadi heta wurtaki e yilaki der larduje Yobe,Borno, e Adamawa gam konuji Boko Haram.

Hukuma Pamarun[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Diiwal Yobe ewodi hukuma pamarun sappo e jewe ɗiɗi:

Lenyol[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Yimɓe hukuma pamarun Yobe e lenyol maɓɓe[2]

Kananan Hukumomi Harsuna
Bade Bade; Duwai
Bursari Bade
Damaturu Yerwa Kanuri; Karaikarai
Damagum Karaikarai
Fika Bolewa; Karaikarai; Ngamo
Fune Karaikarai
Geidam Yerwa Kanuri
Gujba Yerwa Kanuri
Gulani Maaka
Jakusko Bade
Nangere Karaikarai
Nguru Yerwa Kanuri; Hausa; Bade
Potiskum Karaikarai; Ngizim
Tarmuwa Fulani, kanuri
Yunusari /yusufari/ machina Kanuru

Yimɓe Anɗaaɓe be Yobe[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

  • Ibrahim Geidam ardido arduungal lardu Yobe modenno jonibo hankone wokiljo dotti,en garije Yobe fuhnaje e lamorde lesdi Naajeeriya
  • Buba Galadima  imoder sekobe bindowo hautugal yimbe CPC.
  • Bukar Abba Ibrahim mo ardujo jihar Yobe modenno harhandema motefi ardugal lesdi Naajeeriya ndungu alif 2017 les hautugal jammieyare NNPP.
  • Khadija Bukar Abba Ibrahim kore Bukar Abba Ibrahim hankone ardujo wakiljo jama,aje fuhnaje harjonima wokiljo  batowo gite douko watta e  der lesde yasiles ardugal Mohammed Buhari, jonibo wakiljo jama,aje fuhnaje Yobe lesdi Nigeria.
  • Ahmed Lawan wokiljo dotti,en gonde woila bo hirna Yobe ila 1991 kowaddi hande, hankone maudo wokiljo,en dotti,en lesdi Nigeria. Honkone jewenayejo .
  • Ibrahim Talba imoder hautome hore yimbe lesdi Nigeria fire Olusegun Obasanjo,hankone Ardojo lamorde Tikau
  • Adamu Waziri kautowo hore yimme les kautogal PDP,Mowadi wokiljo tadibe shurobe lesdi Nigeria yoda,e ardujo jam datal, motifi ardaki lesdi Yobe les kautorgal PDP.
  • Jamila Babayo hankone bindowo debbo arano gondo woila bo fuhna lesdi Nigeria hanko nyami mauninki rewbe BBC Hausare.

Hiimobe[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

  1. https://www.naajrrriya galleria.com/Nigeria/States_Nigeria/Yobe/
  2. https://www.ethnologue.com/country/NG