Aga Khan Mosque
Lesdi | Ugannda |
---|---|
Nder laamoore | Kampala |
Jonde kwa'odineto | 0°19′0″N 32°34′46″E |
Heritage designation | National Cultural Site of Uganda |
Juulirde Aga Khan, anndiraande kadi Ismaili Jamatkhana walla Kampala ɓooyɗo nde tawnoo nde woni ko e diiwaan taariindi Kampala ɓooyɗo to Kampala, leydi Uganda, ko nokku diine e mahdi mawɗo. Ndee jumaa ko nokku dewal keeriiɗo wonande renndo juulɓe e nder leydi Uganda.[1][2]
Tariya
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Iwdiiji puɗɗiiɗi
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Juulirde Aga Khan ina rewi iwdi mum e darnde mawnde Aga Khan IV, gardiiɗo ruuhuyankeewo renndo juulɓe Shiite Ismaayiil en. Juulirde ndee fuɗɗii mahde ko e maayirɗe kitaale 1970, nde timmi ko e puɗal kitaale 1980. Nde udditaama e dow laabi ñalnde 8 oktoobar 1978, nde darii ko e maande ngootaagu e dewal ruuhuyankeewal.[3]
Nafoore mahdi
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Juulirde ndee ko mahoowo Ejiptnaajo biyeteeɗo Abdel Wahed El-Wakil, ganndiraaɗo jillondiral mum kesal hakkunde mahdiiji lislaam kesi e aadaaji. Juulirde Aga Khan hollirii karallaagal kesal e hakkilantaagal e detal, ina hollira aadaaji mahdi lislaam, e kaligrafi e nate joometiri caɗtuɗe ina mbeltini nder mum e yaasi mum.[2]
Mahdi
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Ndee feccere siftoraani hay lowre wootere. Tiiɗno wallu moƴƴinde ndee feccere e ɓeydude citations e iwdiiji koolniiɗi. Kaɓirɗe ɗe ngalaa iwdi ina mbaawi luulndeede e ittude. (Noowammbar 2023) (Janngu no e hol nde ittata ndee mesaas)
Design mahdi juulirde Aga Khan ko jillondiral geɗe mahdi lislaam e mbaydi kesiri. Won e geɗe mahdi teeŋtuɗe ina njeyaa heen:
Dome e minaraaji
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Juulirde ndee ina waɗi dome mawɗo hakkundeejo, ko ɗum huunde maantiniinde e mahdi Lislaam. Nde timminii ko minareeji nay toowɗi, heen gooto fof ina waɗi lewru ɓuuɓndu.
Ladde
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Juulirde ndee ina taaroo ladde ɓuuɓnde. Ladde ndee ina waɗi gesaaji e ɓulli.
Nder
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Nder juulirde nden, hoɗɓe ina njaɓɓaa e suudu juulirde yaajndu, ndu geɗe paweteeɗe, ina heen tile mosaïque caɗtuɗe e lampaaji. Suudu juulirde ina waawi hoɗde juulɓe heewɓe, ɗum noon ko nokku mooɓondiral hakkunde renndo juulɓe nokku oo.[1]
Nafoore
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Juulirde Aga Khan ina jogii nafoore mawnde wonande renndo juulɓe nokku oo e renndo ngo fof:
Nafoore diine
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Ko ɗum nokku dewal, juulirde ndee ina jogii darnde tiiɗnde e nder nguurndam ruuhuyankeewal renndo juulɓe Shiite en Ismaili en to leydi Uganda. Ina hokka nokku ɗo juulde ñalnde kala, mooɓondiral diine, e mawningol juuldeeji lislaam.[2][better source needed].
Maande pinal
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Juulirde ndee e daartol mum waɗi ɗum nokku pinal to Kampala. Nde ɗon nodda hoɓɓe diga lesɗe feere-feere, ɓe ngara ngam yi'ugo ŋari mayre e janngugo finaa-tawaa e taariiha lislaam.[3]
Kaaldigal hakkunde diineeji
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Juulirde Aga Khan kadi wonti nokku ɗo kaaldigal hakkunde diineeji e porogaraamuuji renndo ngoni.
Tuugnorgal
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]"Siftorde Kampala Jamatkhana: Keeriiɗo e laabi keewɗi". Simerg - Faandaare ummoraade e Aduna. 18-03-2011. Heɓtinaama ñalnde 26-09-2023.
"BHTB - Yiilirde ndonu e turism Buganda". bhtb.walla.ug. Heɓtinaama ñalnde 26-09-2023.
"Nde terɗe seernaaɓe Tabliqs bayyini hare e juulɓe". Aynugo. 2021-05. Heɓtinaama ñalnde 26-09-2023.