Jump to content

Aga Khan Mosque

Iwde to Wikipedia
Aga Khan Mosque
Juulirde
LesdiUgannda Taƴto
Nder laamooreKampala Taƴto
Jonde kwa'odineto0°19′0″N 32°34′46″E Taƴto
Heritage designationNational Cultural Site of Uganda Taƴto
Map

Juulirde Aga Khan, anndiraande kadi Ismaili Jamatkhana walla Kampala ɓooyɗo nde tawnoo nde woni ko e diiwaan taariindi Kampala ɓooyɗo to Kampala, leydi Uganda, ko nokku diine e mahdi mawɗo. Ndee jumaa ko nokku dewal keeriiɗo wonande renndo juulɓe e nder leydi Uganda.[1][2]

Iwdiiji puɗɗiiɗi

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Juulirde Aga Khan ina rewi iwdi mum e darnde mawnde Aga Khan IV, gardiiɗo ruuhuyankeewo renndo juulɓe Shiite Ismaayiil en. Juulirde ndee fuɗɗii mahde ko e maayirɗe kitaale 1970, nde timmi ko e puɗal kitaale 1980. Nde udditaama e dow laabi ñalnde 8 oktoobar 1978, nde darii ko e maande ngootaagu e dewal ruuhuyankeewal.[3]

Nafoore mahdi

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Juulirde ndee ko mahoowo Ejiptnaajo biyeteeɗo Abdel Wahed El-Wakil, ganndiraaɗo jillondiral mum kesal hakkunde mahdiiji lislaam kesi e aadaaji. Juulirde Aga Khan hollirii karallaagal kesal e hakkilantaagal e detal, ina hollira aadaaji mahdi lislaam, e kaligrafi e nate joometiri caɗtuɗe ina mbeltini nder mum e yaasi mum.[2]

Ndee feccere siftoraani hay lowre wootere. Tiiɗno wallu moƴƴinde ndee feccere e ɓeydude citations e iwdiiji koolniiɗi. Kaɓirɗe ɗe ngalaa iwdi ina mbaawi luulndeede e ittude. (Noowammbar 2023) (Janngu no e hol nde ittata ndee mesaas)

Design mahdi juulirde Aga Khan ko jillondiral geɗe mahdi lislaam e mbaydi kesiri. Won e geɗe mahdi teeŋtuɗe ina njeyaa heen:

Dome e minaraaji

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Juulirde ndee ina waɗi dome mawɗo hakkundeejo, ko ɗum huunde maantiniinde e mahdi Lislaam. Nde timminii ko minareeji nay toowɗi, heen gooto fof ina waɗi lewru ɓuuɓndu.

Juulirde ndee ina taaroo ladde ɓuuɓnde. Ladde ndee ina waɗi gesaaji e ɓulli.

Nder juulirde nden, hoɗɓe ina njaɓɓaa e suudu juulirde yaajndu, ndu geɗe paweteeɗe, ina heen tile mosaïque caɗtuɗe e lampaaji. Suudu juulirde ina waawi hoɗde juulɓe heewɓe, ɗum noon ko nokku mooɓondiral hakkunde renndo juulɓe nokku oo.[1]

Juulirde Aga Khan ina jogii nafoore mawnde wonande renndo juulɓe nokku oo e renndo ngo fof:

Nafoore diine

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Ko ɗum nokku dewal, juulirde ndee ina jogii darnde tiiɗnde e nder nguurndam ruuhuyankeewal renndo juulɓe Shiite en Ismaili en to leydi Uganda. Ina hokka nokku ɗo juulde ñalnde kala, mooɓondiral diine, e mawningol juuldeeji lislaam.[2][better source needed].

Maande pinal

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Juulirde ndee e daartol mum waɗi ɗum nokku pinal to Kampala. Nde ɗon nodda hoɓɓe diga lesɗe feere-feere, ɓe ngara ngam yi'ugo ŋari mayre e janngugo finaa-tawaa e taariiha lislaam.[3]

Kaaldigal hakkunde diineeji

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Juulirde Aga Khan kadi wonti nokku ɗo kaaldigal hakkunde diineeji e porogaraamuuji renndo ngoni.

"Siftorde Kampala Jamatkhana: Keeriiɗo e laabi keewɗi". Simerg - Faandaare ummoraade e Aduna. 18-03-2011. Heɓtinaama ñalnde 26-09-2023.

"BHTB - Yiilirde ndonu e turism Buganda". bhtb.walla.ug. Heɓtinaama ñalnde 26-09-2023.

"Nde terɗe seernaaɓe Tabliqs bayyini hare e juulɓe". Aynugo. 2021-05. Heɓtinaama ñalnde 26-09-2023.