Jump to content

Al-Saleh Mosque

Iwde to Wikipedia
Al-Saleh Mosque
Juulirde
Golle imaaɗe2008 Taƴto
DiinaDiina Lislaama Taƴto
Named afterAli Abdullah Saleh Taƴto
LesdiYaman Taƴto
Nder laamooreSanaa Taƴto
Jonde kwa'odineto15°19′33″N 44°12′28″E Taƴto
Officially opened byAli Abdullah Saleh Taƴto
Map

Juulirde Al-Saleh (aarabeere: جَامِع ٱلصَّالِح , e ɗemngal romaan: Jāmiʿ Aṣ-Ṣāliḥ) ko juulirde jamaanu to Sanaa ɓurnde mawnude e nder Yemen. Ngo woni ko e saraaji wuro ngoo, to bannge worgo opitaal yumma Al Sabeen. Innde mum ko "Juulirde Al Saleh", nde udditaa e lewru noowammbar 2008, ko hooreejo leydi Yemen, hono Ali Abdullaah Saleh.[3] Juulirde ndee, 27 300 meeteer kaaree (294 000 m2) njaajeendi, ina waɗi suudu hakkundeeru ndu 13 596 meeteer kaaree (146 350 m2) ina waawi hoɗde 44 000 neɗɗo.[4] Mahdi ndii ina yoɓee fotde 60 miliyoŋ dolaar ngam mahde.[1][2] Udditanaama ɓe ngonaa juulɓe, juulirde ndee ina heewi yahde, ina ɓamta lislaam moƳƳo.

Saleh ñiŋaama e hitaande 2008 sabu mum waɗde eɓɓaande mawnde hono ndee, tawi leydi ndii ina wondi e caɗeele renndo-faggudu, tawi 42% e yimɓe Yemennaaɓe ina nguuri e baasal, tawi heen gooto e joy ina ŋakkiraa nguura, e wiyde Fedde Ngenndiije Dentuɗe e oon sahaa. Aksidaaji keewɗi mbaɗii e mahngo mayre. Minaareeji ɗii njani laabi keewɗi, waɗi maayɓe. Caggal ɗeen kewuuji, nokku oo huutoraa ko ngam mahde kolees lislaam e jarde sara juulirde ndee. Ina siftina kadi wonde Hayel Said, jom jawdi en nokku oo, ina hulɓinii yo o yoɓ ɗum, o woppitaa liiseeji makko njulaagu, so tawii o yoɓaani mahngo juulirde ndee.[5]

Juulirde nden woni nokkure hareeji nder hare hakkunde Husi en e sooje'en Saleh nder lewru Duujal 2017.[6] E oon sahaa, haalaaji ina cirƴa e nder Sanaa wonde Husi en ina njiɗi feewnude dome juulirde ndee e mbaydi ɓaleeri.[7]

Juulirde Saleh feeñii e kaalis Yemen. Ina holliraa e yeeso ɓataake 250 rial yaltuɗo e hitaande 2009.[8]

Arsitektuur e fittaandu

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Juulirde nde mahiraa ko e kaaƴe ceertuɗe, ina heen kaaƴe basalt ɓaleeje kam e kaaƴe kalkeeje boɗeeje, daneeje e ɓaleeje.[9] Mahdi ndii ina nanndi e ŋarɗugol mum e ŋarɗugol mum e Masjid al-Haram, to Makka.[5][10] Nde mahiraa ko e jillondiral "architecture Yemen e styles islamiques", e aayeeji Qur'aana keewɗi binndaaɗi e dow mahe.[4] Laylaytol ngol ina wiyee "arsitektuur Himyarite".[3]

Mahdi ndii ina waɗi cuuɗi leɗɗe e cuuɗi jeeɗiɗi pawaaɗi.[11] Ina waɗi cuuɗi joy e nder suudu mawndu nduu, cuuɗi mawɗi ɗii ina tolnoo e 27,4 meeter (90 ft) njaajeendi mum en ina tolnoo e 39,6 meeter (130 ft) dow suudu juulirde ndee. Domeeji nay keddiiɗi ɗii ina njogii 15,6 meeter (51 ft) e tooweeki 20,35 meeter (66,8 ft) dow toɓɓere juulirde ndee. Winndereeji baɗaaɗi e gilaasi ina mbiyaa e nokku hee qamariyah. E nder dame sappo e joyi leɗɗe ɗee, sappo e majji ina tawee e bannge fuɗnaange e bannge hirnaange, joyi ina udditii bannge fuɗnaange feewde kolees lislaam e nokkuuji ɓuuɓɗi.[4] Dame ɗee ina njogii 22,86 meeter (75,0 ft) toowɗo, ina heen nate njamndi mboɗeeri. Nayi e nder minareeji jeegom ɗii ina njogii 160 meeter (520 ft) toowɗo.[12]

Nokku nder mum ko 24 meeter (79 ft) gila e les haa e dow.[3][4][13] So tawii karpet plush ina waɗi nate caɗtuɗe, lampaaji mawɗi ina njogii nate colourful e nannduɗe e puɗi. Mahdi ndii ina waɗi cuuɗi tati ina waɗi kadi duɗal jaaɓi haaɗtirde Qur’aana, ina waɗi kadi ko ina tolnoo e capanɗe ɗiɗi cuuɗi janngirɗe,[12] ina heewi 600 almuudo. Suuduuji tati mawɗi ko rewɓe tan;[9] suudu tokoosru ina waawi hoɗde 2 000 debbo.[14]

Juulirde ndee ina waɗi ƴulɓe (climatiseur) hakkundeejo e ƴulɓe, kam e peeje kisal timmuɗe, ina heen pucci ɓuuɓnooji bommbooji. Mahdi ndii ina heddii e jaynge haa jamma.[11] Thorn Lighting International, rewrude e yeeyoowo mum Al Zaghir, woni golloowo lampaaji ɗii.[15] Diah International woniino golloowo e nder njuɓɓudi njuɓɓudi siwil e masiŋaaji;[16] Sodaco Engineering & Contracting kadi ina rokka golle e nder mahngo suudu nduu.[17]

Juulirde nde woni ko sara galle laamorɗo leydi ndii, nde woni ko e nder nokku biyeteeɗo Al-Sabeen, ko kañum woni nokku ɓurɗo mawnude e nder leydi ndii.[9] Juulirde ndee mahiraa ko e nokku mawɗo keɓaaɗo e Beit Zuhra, galle nokku oo anndaaɗo ; nde Zuhra salii yeeyde leydi ndii e njoɓdi tokosiri, ɓiyiiko mawɗo oo nanngaa ngam yoɓde, o woppitaa lebbi tati caggal ɗuum, caggal nde Zuhra jaɓi yeeyde leydi ndii ngam juulirde ndee e njoɓdi tokosiri.[10] Ko ɗoon woni nokku pijirlooji ina wiyee FunCity.[18] Laabi ɗii ina mbaɗi gese ɓutte, cuuɗi daneeji, e nokkuuji ɗo otooji njolnata ujunnaaje ujunnaaje, ko ɗum jeyaa e peeje kuuɓtodinɗe.[4]

No yimɓe diineeji ɗii fof mbaawirta yillaade juulirde ndee nii,[19] turism ina tawee heen e keewal. Juulirde ndee kadi ina ɓamta Lislaam moƳƳo,[20] e nder yimɓe heewɓe, ɗum noon ina hiisee wonde ko huunde moƴƴere e nder mbaydi Al Kaydaa.[18] Rewɓe ina njuula e nokku keeriiɗo ceertuɗo e suudu mawndu hakkundeeru nduu.[3][4] Juulirde Saleh tan woni juulirde Yemen nde polis'en e dogɓe ɓuuɓnooɓe bommbooji kuutortoo ngam ƴeewndaade juulɓe.[12] Duwaawuuji ina njaltinee kadi e nder teleeji ngenndiiji ngam yettaade yimɓe ɓurɓe heewde.[21]

Juulirde nde ina mahi, ñalnde 19 lewru bowte hitaande 2007

Ejumaa ina mahi, ñalnde 19 lewru bowte hitaande 2007

Juulirde Al-Saleh e nder lewru Yarkomaa, 2009

Juulirde Al-Saleh e nder lewru Yarkomaa, 2009

Bannge yeeso kaalis 250 rial Yemen ina hollita juulirde ndee

Bannge yeeso kaalis 250 rial Yemen ina hollita juulirde ndee

Doggol juulirɗe leydi Yemen

Doggol juulirɗe Sanaa

  1. "Juulirde Yemen keso $60m". BBC. 24 Noowammbar 2008. Moƴƴinaama e asli mum ñalnde 25 Noowammbar 2008. Heɓtinaama ñalnde 24 Duujal 2012.
  2. Deftere, Nik. "Juulirde Al-Saleh, Sana'a, Yemen". Geɗe ngenndiije. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 15 noowammbar 2010. Ƴeewtaa ko ñalnde 24 desaambar 2012.
  3. "Juulirde Al Saleh". Lowre laawɗunde e Turism Yemen. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 8 Duujal 2017. Ƴeewtaa ko ñalnde 24 Duujal 2012.
  4. "Juulirde Al-Saleh to Yemen". Fedde Naalankaagal Lislaam. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 28 marse 2015. Ƴeewtaa ko ñalnde 24 desaambar 2012.
  5. "Yaman: Daartol jumaa al-Saleh". Bikymasr Humpito ndimaagu wonande winndere nde. 20 noowammbar 2011. Moƴƴinaama e asli mum ñalnde 8 mee 2012. Heɓtinaama ñalnde 24 desaambar 2012.
  6. "Laamu Yemen maayi e nder hare Sanaa". Kabaaru BBC. 4 Duujal 2017. Ƴeewtaa ko ñalnde 18 lewru Yarkomaa 2018.
  7. "Waktuuji cakkitiiɗi Saleh Yemen". Reyter. 8 Duujal 2017. Ƴeewtaa ko 18 lewru Yarkomaa 2018.
  8. Cuhaj, George S. (11 mars 2011). Catal gonngal e kaalis kaayitaaji winndere: Geɗe jamaanu 1961 – Hannde. Binndanɗe Krause. 1078–. ISBN 978-1-4402-1584-1. Heɓtinaama ñalnde 31 desaambar 2012.[jokkondiral maayngal duumingal]
  9. Arrabyee, Nasser (21 noowammbar 2008). "Juulirde mawnde udditaa to Sanaa". Kabaaru Golf. Moƴƴinaama gila e asli mum ñalnde 4 mars 2016. Ƴeewtaa ko ñalnde 29 desaambar 2012.
  10. "Moosde Caɗeele". Tagofeere wootere. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 29 lewru Yarkomaa 2013. Ƴeewtaa ko ñalnde 24 Duujal 2012.
  11. Ɓaleejo, Ian (24 lewru Yarkomaa 2010). "Yemen: mettere e baasal ina ɓuuɓtoo e nder bannge keso hirnaange ngam haɓaade Al Kaydaa". Gardiiɗo oo. Ƴeewtaa ko ñalnde 29 Duujal 2012.
  12. "Miskineeɓe Yemen mettinii e juulirde mawnde ngam hooreejo leydi". Fox kabaaru. 23 Noowammbar 2008. Moƴƴinaama e asli mum ñalnde 5 Duujal 2008. Ƴeewtaa ko 29 Duujal 2012.
  13. "Juulirde mawnde ngam hooreejo leydi ina muusi miskineeɓe Yemen". Jaayndeeji jokkondirɗi. 21 noowammbar 2008.
  14. Al-Omari, Moneer (24 noowammbar 2008). "Juulirde ɓurnde mawnude e nder leydi Yemen udditaama". Posto Yemen. Ƴeewtaama ñalnde 1 lewru Yarkomaa 2013.
  15. "Juulirde Al Saleh – 'kaawis ngenndi' Yemen mo Thorn huɓɓi". Annoore Thorn. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 4 lewru feebariyee 2013. Ƴeewtaa ko ñalnde 1 lewru Yarkomaa 2013.
  16. "Juulirde Hooreejo leydi Ali Abdullaah Saleh". Diah hakkunde leyɗeele. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 21 lewru Yarkomaa 2013. Ƴeewtaa ko ñalnde 1 lewru Yarkomaa 2013.
  17. "Juulirde Al Saleh Sana'a, Yemen". Sodako. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 19 lewru Yarkomaa 2018. Ƴeewtaa ko ñalnde 1 lewru Yarkomaa 2013.
  18. Hersh, Yosuwe (5 mars 2010). "Yemen: Jemma e nder FunCity". Jaaynde New York. Ƴeewtaa ko ñalnde 29 Duujal 2012.
  19. "Dille & Golle". Koolaaɗo kuuɓal Yemen ngam janngude Fuɗnaange hakkundeejo. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 5 sulyee 2012. Ƴeewtaa ko ñalnde 29 desaambar 2012.
  20. "Yemen: Ñalɗi hiisa". Geɗe ngenndiije. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 5 noowammbar 2012. Ƴeewtaa ko ñalnde 29 desaambar 2012.
  21. "Yemen: daartol juulirɗe 2". Jeytaare e nder Enternet. Ƴeewtaa ko ñalnde 24 Duujal 2012.