Amodu Tijani Oluwa

Mawɗo Amodu Tijani Oluwa, anndiraaɗo tan Amodu Tijani, ko mawɗo aadaaji Yoruba Naajeeriya. Arde e teddungal e yonta koloñaal toowɗo, ko o ngenndiyanke teeŋtuɗo. O joginoo tiitoonde Oluwa mo Lagos.

Ngendam

Oluwa, mawɗo Oluwa, ko iwdi Olofin Ogunfunmire. Ɓiɓɓe makko ina njoginoo laamu e dow gure e gure keewɗe e nder diiwaan Apapa to Lagos.

O joginoo ko miijooji ngenndiyaŋkooji tiiɗɗi, o wiyi wonde laamu koloñaal Angalteer alaa hakke haɗde joom mum Eshugbayi Eleko, Oba Lagos, doole maamiraaɓe mum. E nder ɗuum, o woniino gooto e sosɓe fedde wiyeteende Kongres ngenndiijo Afrik hirnaange Angalteer.

E hitaande 1920, mawɗo oo, hono laamɗo Adeniji Adele e Herbert Macaulay njahi to Londres ngam tawtoreede Diiso sarɗiiji. Ɓe ngoni ɗoon ko ngam haɓaade hakke Oba jeyi leydi ndi laamu Angalteer heɓti e doole. E nder ñaawoore Amodu Tijani v Sekretari, to bannge worgo leydi Naajeeriya, Diisnondiral ngal waɗii kuulal ngam haɓaade ɓe. Ndee ɗoo haala hollitii wonde ko huunde maantiniinde e nder daartol leydi Naajeeriya nde tawnoo nde anndini ko mawɓe ɓee ngoni joom leydi timmundi.[1]

Jimi e jimɗi mbaɗaama caggal ɗuum ngam teddinde Chief Oluwa sabu nafoore makko. Caggal ɗuum, haala makko hollitaama e haalaaji jowitiiɗi e jeyi leydi haa e nder leydi Indiya e leydi Nuwel Selannde.[2][3]

Binndol ñaawoore ndee

Ko rewi heen ko jokkondire e binndol ciimtol ñaawoore sakkitiinde e nder haala Amodu Tijani e Sekereteer diiwanuuji Sud (1921) :

[4]

Tuugnorgal

"Herbert Makaulay ina mawnina Lagos". ndeen leydi e internet.net. Heɓtinaama ñalnde 21 Oktoobar 2020.

"Amodu Tijani, mawɗo Oluwa mo Lagos". npg.org.uk. Ƴeewtaama ñalnde 21 Oktoobar 2020.

"Haala Amodu Tijani". litcaf.com. Ƴeewtaama ñalnde 21 Oktoobar 2020.

"Amodu Tijani e Koolaaɗo kuuɓal, diiwanuuji Fuɗnaange". Naajeeriya.org. Heɓtinaama ñalnde 21 Oktoobar 2020.