Ehen
Heen! ko ƴattooje ɗemngal Naajeeriya jogiingal maanaaji ceertuɗi tuugiiɗi e ngonka mum e nder yeewtere.[1][2] Nde laatoto bana haala ɗemɗe feere-feere, kollitoore ɗuuɗal fina-tawaa e ɗemɗe lesdi Naajeeriya. Helmere ndee ina heewi huutoreede e nder jeewte ɗe ngonaa laamuyankooje, nde wonti huunde nde alaa ɗo haaɗi e ɗemngal Naajeeriya.[3]
Etimoloji e kuutoragol Iwdi "Ehen!" ina waawi rewde e ɗemngal Pidgin Najeriya, ngal ƴellitii ko e batte jokkondiral ɗemɗe hakkunde leƴƴi ceertuɗi, ɗemɗe nokkuuje, e Engele.[4] Helmere ndee e hoore mum ko hollitoore onomatopoeic (onomatopoeic) , nde heewi huutoreede ko ngam ƴellitde hakkille walla hollirde faamde.[5]
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Ko heewi e "Ehen!" ina woni e firooji mum keewɗi, baawɗi waylaade fawaade e tonngoode, e ngonka, e kaaldigal gadanal e nder yeewtere. Won e firooji ɓurɗi waawde huutoreede ina njeyaa heen:
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Kollitgol Faamde: "Ehen!" ina waawi hollirde wonde haaloowo oo nanngii ko neɗɗo goɗɗo haali koo, ko nanndi e wiyde "mi heɓii ɗum" walla "mi faamii". Nanondiral: Ina waawi kadi firtude nanondiral, ko nanndi e wiyde "eey", "mi jaɓii", walla "ɗum noon." Ɗaɓɓaande jokkude: E won e nokkuuji, "Ehen!" ina waɗi hirjinde haaloowo oo ngam jokkude daartol mum, ko nanndi e "jokkude" walla "jokkude". Jaltugol: Ina waawi huutoreede ngam waylude hakkunde toɓɓe walla miijooji, ko wayi no "no mbiyru-mi nii" walla "ɗum siftinii kam." Nafoore pinal "Eeh!" ina hollira weltaare, njuɓɓudi, e sifaa renndo jeewte Naajeeriya. Maanaaji maggal ɗuuɗɗi ɗon holla ɗuuɗal jokkirli nder lesdi Naajeeriya nden boo ɗon holla ɗuuɗal pine lesdi ndi’i.[6]