Jump to content

Erejuwa II

Iwde to Wikipedia
Erejuwa II
ɓii aadama
Jinsugorko Taƴto
ƊofordeNaajeeriya Taƴto
Date of death1986 Taƴto

Erejuwa II OBE ko jom tiitoonde aadaaji Naajeeriya e ardiiɗo mawɗo Itsekiri mo wonnoo Olu Warri gila 1951 haa 1964 e gila 1966 haa 1986. Ko kanko woni Olu 18ɓo laamu Warri e tiitoonde Ogiame Erejuwa II. O lomtii baaba makko Ginuwa II ko Olu. Ginuwa II ko taaniiko mawɗo Olu Akengbuwa Olu cakkitiiɗo maayɗo e hitaande 1848, o laami laamu e hitaande 1936 caggal interregnum mo duuɓi 88 nde ardorde politik Warri ɓuri heewde e laamɓe njulaagu.[1]

Erejuwa jibinaa ko c.1908 ko Wilson Gbesimi Emiko, o naati duɗal misiyoŋaaji CMS to Ogbesse, caggal ɗuum o waɗi njulaagu e Sosiyetee Afrik dentuɗo ummiima o wonti hooreejo koperatiif diiwaan. Warri wonnoo ko laamorgo diiwaan Warri, ko fedde laamu koloñaal nde Division Warri woni fedde nde ina waɗi wuro Warri, Sapele e Forcados. Kuulal laamu nguu addani seppooji ɗi pelle ɗe ngonaa Itsekiri e nder diiwaan Warri ardii, ɓe kuli tiitoonde ndee ina waawi addande Olu en ɗaɓɓude wonde ko kamɓe ngoni laamu ɓurngu mawnude e nder diiwaan Warri. Tiitoonde ndee ko “Olu mo Warri hade mum wayleede e Olu mo Itsekiri e hitaande 1936 ngam paaspoorde hoɗdiiɓe Itsekiri ɓe ngonnoo ko e hulde njiimaandi Itsekiri e laamɗo maɓɓe baawɗo no feewi. Kono Itsekiri huutoriima kala forum siwil ngam salaade ndee anomal haa hitaande 1952 nde tiitoonde ndee artiraa e darnde mum adannde, hono Olu mo Warri.[2]

Ko o Olu mo Warri, o toɗɗaa jaagorde diiwaan mo alaa portfolio e hooreejo Diiso aadaaji diiwaan Warri.

Caggal luural ngal moƴƴaani hakkunde ardiiɓe Itsekiri mawɓe e nder fedde Action Group e NCNC ngam ardaade sosde diiwaan Mid-West, Erejuwa, mo nganndu-ɗaa ina wallita Action Group, laamu diiwaan oo ardinoo NCNC, riiwti ɗum e hitaande 1964, o riiwaa to... Ogbesse.[3] O toɗɗaama kadi e hitaande 1966 e laamu militeer keso David Ejoor caggal nde yoga e ardiiɓe Itsekiri mawɓe e nder NCNC njaltinaa e laamu militeer ummiingu nguu.[4]