Jump to content

Fredrick Obateru Akinruntan

Iwde to Wikipedia
Fredrick Obateru Akinruntan
ɓii aadama
Jinsugorko Taƴto
Ɓii-leydiyankaakuNaajeeriya Taƴto
InndeFredrick Taƴto
Ɗuubi daygo1950 Taƴto
Sana'ajibusinessperson Taƴto

Fredrick Obateru Akinruntan woni laamiiɗo lesdi Naajeeriya, mo laamiiɗo lesdi Naajeeriya, mo laamiiɗo lesdi Naajeeriya, mo laamu lesdi Ugbo, lesdi Naajeeriya nder laamu lesdi Ilaje, lesdi Ondo, haa woyla-fuunaange lesdi Naajeeriya. Ko kanko kadi woni sosɗo Obat Oil, gooto e sosiyeteeji petroŋ ɓurɗi mawnude e ɓurɗi mawnude e nder leydi Najeriya.[1]

E lewru marse 2014, jaaynde Forbes limtii wonde ngalu makko ina tolnoo e 300 miliyoŋ dolaar Amerik.[2] Obateru woni ko e jaaynde Forbes limti laamɗo ɗiɗaɓo ɓurɗo alɗude e nder Afrik, kadi ko kañum woni laamɗo ɓurɗo alɗude e nder leydi Najeriya. O ɓurii laamɗo Olubuse II, Ooni mo Ife, e 225 miliyoŋ dolaar e laamɗo Swaziland Mswati III ko ɓuri 200 miliyoŋ dolaar ngam wontude laamɗo ɗiɗaɓo ɓurɗo alɗude e Afrik e hitaande 2014 caggal Mohammed VI mo Marok.[3] Omo jogii Rolls-Royce 2012 mahaaɗo e aada nannduɗo e laamɗo debbo biyeteeɗo Elizabeth II e ñalnde 14 lewru Yarkomaa 2014, e nder yeewtere nde o waɗdunoo e jaaynde Daily Post, o wiyi "miɗo jogii waktu miliyoŋaaji 1 dolaar, miɗo huutoroo sifaa oto gooto no laamɗo debbo oo nii Angalteer".[4]

Obateru woni ɓaleejo gadano soodde oto Bentley mo hitaande 2014.[5][6][7] E lewru sulyee 2013, e nder yeewtere nde o waɗdunoo e jaaynde jaaynde The Sun, Obateru wiyi : « ko adii nde njiy-mi oto ko hitaande 1961 to Sapele. E oon sahaa, Sir Festus Okotie-Eboh ina joginoo otel to Sapele, otel Waterside. Ko ngol woni go’o ko otel » Mi yi'i otel nder ngeedam am Min ɗonno siftora otelji bana barji.[8]

Obateru jibinaa ko hitaande 1950 e nder galle laamorɗo Sir Frederick Adetolugbo to Ugbo, nokku maayo to Ilaje. Ko kanko woni ɓiɗɗo nayaɓo e nder galle 8 kono o maayi baaba makko e hitaande 1964 nde o yahrata e duuɓi 14.[9]

E hitaande 1982, won annabaagal wonde Obateru maa won Olugbo Laamu Ugbo, annabaagal ngal o meeɗaa ƴettude e hakkille. Caggal ndeen annabaagal seeɗa, tiitoonde laamu keeriinde e makko hono Olugbo garoowo oo, rokkaama miñiiko gorko. Ɗum addani ɓesngu laamɗo goɗɗo e nder leñol gootol ñaawde Olugbo e oon sahaa, tawi ina ɗaɓɓi nde o woppitaa laamu nguu, tawi ina wiya wonde ɓesngu makko ina joginoo jooɗorde ndee ko ina ɓura duuɓi 200. Laamɗo ndeen o dañii ñaawoore ndee, Obateru toɗɗaa laamɗo e hitaande 2009, fawaade e pinal e aadaaji Laamu Ugbo.[10][11]

Obateru sosi Obat Oil e hitaande 1981. Hannde, sosiyetee oo ina jogii ko ina ɓura 50 station gas e nder zoneeji jeegom geɗe politik leydi Najeriya e sosiyetee oo ina jogii gooto e nokkuuji ɓurɗi mawnude e nder Afrik, nokku desorɗe jamaanu baawɗo mooftude 65 miliyoŋ liiteer petroŋ .[12] Obateru toɗɗii ɓiyiiko ɗiɗaɓo, hono laamɗo biyeteeɗo Akinfemiwa Akinrutan, gardiiɗo sosiyatee oo. E lewru mee 2013, Ñaawirde Toownde Fedde Ngenndiije Dentuɗe jooɗiiɗo to Abuja yamiri yo o nannge ko yaawi sabu o tuumaama o jaɓaani yamiroore ñaawirdu, caggal nde Barrister Iyke Ukadike ñaawi ɗum, o haali ɗum yeeso ñaawirdu nduu.[13][14]

  1. Njuɓɓudi. "Nguurndam kaawningol ngol Oba Frederick Obateru Akinruntan". laamorgo ngoo.ng. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 9 lewru juko 2015. Ƴeewtaa ko ñalnde 9 lewru juko 2015.
  2. "2 Naajeeriya'en mbaɗi doggol laamɓe ɓurɓe alɗude e nder Afrik Forbes". BellaNaija. Keɓtinaama ñalnde 9 lewru juko hitaande 2015.
  3. Mfonobong Nsehe (3 Juin 2014). "Laamɓe 5 ɓurɓe alɗude e Afrik". Forbes. Keɓtinaama ñalnde 9 lewru juko hitaande 2015.
  4. ""Miɗo jogii waktu mo miliyoŋaaji 1 dolaar, miɗo huutoroo sifaa oto gooto hono laamɗo leydi Angalteer" – Oba Obateru Akinruntan". Naajeeriya. Keɓtinaama ñalnde 9 lewru juko hitaande 2015.
  5. "Laamɗo Ondo wonti ɓaleejo gadano jogaade model Bentley 2014". Ñalnde kala Post Naajeeriya. 16 lewru Yarkomaa 2013. Ƴeewtaa ko 13 lewru Suwee 2015.
  6. Udodiong, Inemesit (3 abriil 2019). "Ɗii laamɓe Afrik 3 alɗuɓe ina njogii 89 miliyaar ugiyya". Njulaagu. Ƴeewtaa ko ñalnde 17 Duujal 2019.
  7. Nwachukwu, John Owen (7 juin 2017). "Forbes hollitii laamɗo ɓurɗo alɗude e nder leydi Naajeeriya". Ñalnde kala Post Naajeeriya. Ƴeewtaa ko ñalnde 17 Duujal 2019.
  8. "Oba Frederick Obateru Akinruntan: Daneejo gooto inniri kam Obateru". Kabaaru naange. Heɓtinaama ñalnde 8 lewru juko hitaande 2015.[jokkondiral maayngal duumingal]
  9. "Fredrick Obateru Akinruntan – Kabaruuji Naajeeriya". humpito.com. Keɓtinaama ñalnde 9 lewru juko hitaande 2015.
  10. "Debbo am ina joginoo mi jom suudu mo alaa ko woni e mum – Akinruntan". Punndi ndii. Mooftaa ko e asli mum ñalnde 9 lewru juko 2015. Ƴeewtaa ko ñalnde 9 lewru juko 2015.
  11. "Ooni mo Ife, Obateru Akinruntan, e nder laamɓe 5 ɓurɓe alɗude e nder Afrik". jokkondirde.com. 4 lewru juko 2014. Ƴeewtaa ko 9 lewru juko 2015.
  12. "Top magnates nebam ina nguuri ɗum". Kabaaru Vanguard. Keɓtinaama ñalnde 9 lewru juko hitaande 2015.
  13. "Suudu yamiri nanngugo ɓiɗɗo mawɗo petrol Obat – P.M. NEWS Nigeria". pmNjeeriya.com. Keɓtinaama ñalnde 9 lewru juko hitaande 2015.
  14. "Notifikaasiyoŋ mbayliigu". www.google.com. Heɓtinaama ñalnde 2023-07-03.