Ibrahim Dabo
| Jinsu | gorko  |
|---|---|
| Ɓii-leydiyankaaku | Naajeeriya |
| Innde | Ibrahim |
| Innde ɓesngu | Dabo |
Ibraahiima Dabo (noddaangoN) ko hooreejo Fulɓe Sullubawa en to Kano, kadi ko sosɗo laamu Dabo gonngu e innde mum. Ɓiɓɓe makko ina njokki ko ɓuri teeminanɗe ɗiɗi e laamaade juulɓe e nder wuro-dowla ɓooyɗo Kano. Laamu nguu wonti ko nanndi e dowla-wuro ɓooyɗo e nder konnguɗi giɗli hono "Kano ta Dabo Cigari". Ɓe laamiima Emiraaji Kano e dow ndimaagu maɓɓe gila 1819 haa wolde Kano e hitaande 1903 nde batte koloñaal Angalteer wayli wonti Diiso Emiraaji Kano.
Dabo laamii e laamu Emir Kano gila 1819 haa 1846. O fuɗɗii politik ngam renndinde laamu nguu e ɓeydude ngalu.[1] E laamu makko o woniino e sosde ribatuuji keewɗi, ina jeyaa heen Fanisau e Waceni.[2] Centralisation makko yi’i ummital tiitooɗe maccuɓe laamɗo ɓooyɗe ɗe o huutorii ngam semmbinde laamu makko.[1] Dabo naati e laamu Ningi kono Gwarsum fooli ɗum to Basshe.[3]
Ngam tabitinde laamu mum e jeytaare mum, Dabo artiri laamu e regalia laaɓtuɗo laamu Bagauda caggal nde Emiraat Kano yani e juuɗe Muhammadu al-Kanemi mo Bornu mo yiɗnoo heɓtude wuro-dowla oo ngam wonde nokku buffer hakkunde laamu Bornu e kalifaandi Sokoto, konu makko caggal ɗuum halkaa e juuɗe Emir Bauchi caggal nde o waawaano ustude mahe wuro Kano ɓooyngo.
Nguurndam Dabo ko ganndo lislaam dewal, kadi ko almuudo gooto e Emir Suleimanu, gooto e golle Dabo Kaff al-Ikhwani he6tinaama, caggal mum yaltinaa.[4] O anndanoo ko binnduɗo Quraan, omo jogii ɓiɓɓe rewɓe tato e worɓe heewɓe.[5]
Ummo e laamu O toɗɗaa Amiir Kano ñalnde 23/24 lewru nduu hitaande 1234 hijriya (21 suwee 1819) e juuɗe Sultan Muhammadu Bello ngam timminde yiɗde Emiir Sileymaan.