Idakwo Ameh Oboni II

ɓii aadama
Jinsu	gorko
Ɗuubi daygo	1948
Date of death	27 Juko 2020

Idakwo Michael Ameh Oboni II (heɗtoR) (1948 – 27 lewru bowte hitaande 2020)[2] ko 27ɓo Àtá Ígálá (laamɗo mawɗo) e Laamu Igala e nder Cakaare Naajeeriya.[3][4]

Nguurndam e jaŋde

Oboni II jibinaa ko e hitaande 1948. E hitaande 1960, o timmini jaŋde makko leslesre to Saint Boniface to Idah. Ndeen o yahrii to duɗal jaaɓi haaɗtirde Saint Augustin, Kabba, ɗo o heɓi bak makko e hitaande 1967.[5] O yahi to duɗal jaaɓi haaɗtirde Kaduna caggal ɗuum, o heɓi seedantaagal makko e njuɓɓudi estaad e hitaande 1980.[5]

Golle golle

Ndeen o naatii e konu leydi Najeriya e hitaande 1968, o woppi golle e yiɗde makko e hitaande 1974. Caggal ɗuum o golliima e nder ministeer leydi e nder diiwaan Kwara ɓooyɗo oo e oon sahaa, o yalti e hitaande 1975 ngam jokkude jaŋde. E hitaande 1981, o naati e fedde ƴellitaare laamu (FCDA) e nder duuɓi, o ummii e jappeere cukko hooreejo, o woppi golle e hitaande 2006.[5]

Laamu

Caggal maayde 26ɓiire Àtá Igala Àtá Àlíì Ọ̀chẹ́ja Òtúlúkpé Ọ̀bàje e hitaande 2012,[6] Àámẹ́ suɓaama e dow nanondiral cuuɗi laamuuji nay to Anẹor Ígá ngam lomtaade ɗum. Nominaasiyoŋ makko neldaama to Laamɓe Igalamela Nayi (9) e nder golle aadaaji. Laamɓe ɓee njaɓii noddaango makko ngam jokkude golle makko to Achadu oko-Ata (Gardiiɗo jaagorɗe Laamu Igala).[7] Jaagorgal maako ngal ardiiɗo lesdi Igala neldi ɗum haa kawtal hoore lesdi Kogi, nden boo Gomnaajo lesdi Kogi Capt Idris Ichala Wada jaɓi.[8] O jaɓi wonde ko kanko woni Ata gadano resde debbo gooto e nder daartol leydi Igala.[5]

E gargol laamu Buhari e nder leydi Naajeeriya, HRM Ameh Oboni II e hitaande 2016 to Idah, e nder mawningol hitaande makko tataɓere e jappeere laamu, o rokki hooreejo leydi ndi "fuɗɗaade mantra mbayliigu makko e nder diiwaan Kogi".[9]

Caggal wooteeji 2019 ɗi fitinaaji mbaɗi, Àtá Ígálá waɗii kuddi taaniraaɓe e waɗooɓe ɗeen golle fitinaaji wooteeji e nder diiwaan hee.[10]