Jaangirde Gobarau

 

Hasumiyya) ko suudu fotde 50 nder wuro Katsina, laamorgo lesdi Katsina. Minaret ngal woni nder juulde nde maaki nder karnijum jowi jowi e jowi nder laamu Sarkin (Laamiiɗo) Katsina, Muhammadu Korau (1445 - 1495 AD) mo o laamiiɗo Musulmana arandeejo laamorde Katsina nden. Fuɗɗam juulde nden ɗon haani ngam kuugal jannginoowo diina Islaam, Sheikh Muhammad Abdulkarim Almaghili. Almaghili, mo jibinaa nder Tlemcen nder Aljeeriya hannde, o janngini wakkatiire nder Katsina nde o wattii gariiri nder wakkati laamu Muhammadu Korau nder karnuwol sappo e jowi. Masjid Gobarau haaki ngam huutoree nder kuuɗe ruuhu e hakkillo. Ɗum ɓeydi ɓeydi ha haajji ɗi ɓe heɓti nder wuro Timbuktu wakkati maajumGobarau minaret (var. Gobirau, Goborau) ko minaret mita 15 (50 nder wuro Katsina, woyla lesdi Nigeria. Bana misaalu aranndeeji mummi'en nder wuro anndiraaɗo nder suudu diina, tower ngal laati maral wuro.

Gobarau minaret (e Hausa, Hasumiyya) ko suudu fotde 50 nder nder wuro Katsina, laamorgo lesdi Katsina.Minaret ngal woni nder juulde nde maaki nder karnijum jowiɓo nder wakkati laamu Sarkin (Laamiiɗo) Katsina, Muhammadu Korau (1445 - 1495 AD) mo o laamiiɗo Musulmana arandeejo Laamu Katsina. Fuɗɗam juulde nden ɗon haani ngam kuugal jannginoowo diina Islaam gooduɗo semmbe Sheikh Muhammad Abdulkarim Almaghili. Almaghili, mo jibinaa e Tlemcen nder Aljeeriya hannde, o janngini wakkatiire nder Katsina nde o wattii wuro nder wakkati laamu Muhammadu Korau. Masjid Gobarau haani haaki ngam huutoree nder kuuɗe ruuhu e hakkillo. Ɗum waɗi ko e juulɓe ɓe wonnoo nder wuro Timbuktu wakkati oon.

Masjid ngal ɓaawo ɗon naftiraama boo bana janngirde. Ha fuɗɗoode karnijum 16, Katsina laatiima nokkuure mawnde nder jaaynde e jaaynde haa Hausaland, nden juulde Gobarau ɓeydiima nokkuure jaayndeeji Islaam. Gobarau fuɗɗii wonde juulde Katsina fuɗɗam karni 19 AD nde Sarkin Katsina Ummarun Dallaje (1805-1835) maaki juulde keso, nde ɓaawo ɗun Muhammadu Dikko (1906-1944), mo maaki Masallacin Dutsi (Jamde mawnde Katina/Masallacin Juma'a na Kofar Soro), ko ɗon naftira haa hande.

Fuuɗal ngal anndiraama dow fuɗɗam Gobarau wi'i nde Muhammadu Korau waɗi Jibda-Yaki Sanau, laamiiɗo kalluɗo keso Katsina, o yiɗi nyiɓugo juulde. Caggal nde nokkuure nden suɓii, hawti haala dow laawol kibila to juulde nden fota. Muhammadu Korau hawri e jannginooɓe Muslim'en wakkati oon, ɓe fuu ɓe njaɓii laawol go'o, sey Mallam Jodoma, mo o taway. Woni haccuki, e jannginooɓe feere ɓe ɗon ɗon ɗon ɗon haani Jodoma ngam o ɗon yiɗi wurtina ɓaawo. Mallam Jodoma ɗon ɗon ɓeyda, o holli maɓɓol maako haa laawol feere, nden ɗon ɗon Ka'aba ɗon waŋgi. Woni tower ɗon naftira ngam yi'ugo konu ɗon haɓɓa.Masjid e tower makko ɓe ɓe haɓɓii Sarkin Katsina Muhammadu Kabir Usman (1981-2008).

Fedde anndal

Fuu ko yimɓe heɓa dow fuɗɗam Gobarau wi'i nde Muhammadu Korau waɗi Jibda-Yaki Sanau, laamiiɗo paganol keso Katsina, o yiɗi nyiɓugo juulde. Caggal nde nokkuure nden suɓii, hawti haala dow laawol kibila to juulde nden fota. Muhammadu Korau haalannoo jannginooɓe Muslim'en wakkati oon, ɓe fuu ɓe njaɓii laawol go'o, sey Mallam Jodoma, mo o taway. Woni ko haani, e jannginooɓe goɗɗi ɓe ɗon ɗon haani Jodoma ngam o woni mo ɓe anndaa mo o yiɗi wurtina mo. Mallam Jodoma ɗon ɗon ɓeyda, o holli maral maako to laawol feere, nden ɗon ɗon Ka'aba ɗon waŋgina. Tower'en naftiraama boo ngam yi'ugo konu'en ɗon ɗon haɓɓa.

Muhammadu Korau hayɗini, o waɗi Mallam Jodoma Imam mawɗo mum, ngam ɓeydaago anndalɓe goɗɗi, ɓe waɗi Muhammadu Koraw hoolaaki Jodoma, o ɓeydi anndude, o yiɗi jooɗorde maako. Jodoma ɗon wurtina diga Katsina, o ɗon jooɗi Guga, gariiri nder laamu Bakori ha nder lesdi Katsina, to o maayi.

Firoore

Hannde Gobarau woni nokku ɗo yimɓe ɓe njiɗata tooro, e koode Kusugu nder Daura.

Firooji

.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}body.skin-minerva .mw-parser-output .reflist{column-gap:2em}

• "Gobarau Minaret". Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 24 Septemba 2008.
• Gobarau Minaret, ko ɓaawo Katsina, OSA AMADI, Business Day Nigeria, 12 Septemba 2008.
• Tawi to Yar'Adua's Village [jo ɗon mari ɓaawo mum], MAURICE ARCHIBONG, Daily Sun, Nigeria, 7 August 2008. 
• http://www.katsinaemirate.org Tawiima 8 abriil 2011.
• https://web.archive.org/web/20111114170909/http://www.katsinaemirate.org/earlykt.htm Hoto heɓii 8 abriil 2011.