Samuel Obeng (linguist)

ɓii aadama
Jinsu	gorko
Ɗuubi daygo	20 Duujal 1959
Ɗoforde	Asuom
Sana'aji	Farfesajo

Samuel Gyasi Obeng ko ganndo ɗemɗe Ganaajo-Ameriknaajo. O wonii hannde porfeseer tedduɗo to bannge ɗemɗe, kadi ko o gardiiɗo duɗal ɗemɗe Afrik hirnaange (WALI)[1] to duɗal jaaɓi haaɗtirde Indiana Bloomington (IUB). O woni ko e jokkondirde e Departemaa Ɗemɗe IUB,[2] Porogaraam Janngirɗe Afrik (Duɗal Hamilton-Lugar ngam Janngirɗe Aduna e Winndere)[3] e omo jogii golle Adjunct Professeur e nder Departemaa Janngirɗe Afriknaaɓe Ameriknaaɓe e Diaspora Afriknaaɓe, ɗemɗe e pine Fuɗnaange hakkundeejo, e Jannde Lislaam

Obeng winndii ko heewi (35 deftere e 135 binndanɗe cifaaɗe) ko fayti e ɗemngal e ndimaagu, ko fayti e jokkondiral Afrik, haa teeŋti noon, ko fayti e jokkere enɗam, politik, sariya, diine, cellal e haalaaji ɗi ngonaa laamuyankooji, onomasiyoloji Afrik e binndanɗe ɗemɗe Afrik.[2][4]

Obeng yaltii e rajo (Rajo International, WFHB, Sosiyetee Ghana ekn), e teleeji (GTV, ekn) e nder jaayɗe binndaaɗe ngam hollirde yoga e golle mum e rokkude miijo karallaagal e geɗe renndo e politik e nder Afrik. O woniino haaloowo mawɗo e batuuji teeŋtuɗi, o dañii njeenaaje teeŋtuɗe, o wonii kadi ƴeewtotooɗo yaajɗo e nder duɗe jaaɓi-haaɗtirde Afrik, Oseani, Asii, Orop, Amerik e Fuɗnaange hakkundeejo mawɗo.[4]

Jaangirde Obeng heɓi dipolom mum Baccalauréat (Honors) to bannge ɗemɗe e hitaande 1981 to duɗal jaaɓi haaɗtirde Ganaa, to Legon-Accra (Ghana). O heɓi Doktoraa makko e Filosofi (D.Phil.) to Duɗal Jaaɓi-haaɗtirde York to Angalteer (UK) e hitaande 1988, o woni ko e ganndal ɗemngal e ganndal ɗemngal e teeŋtinde Fonetik, Fonoloji e Pragmatik e deftere makko tiitoonde, Peeje yeewtere: Feewde e sifaa fonoloji e Projektiyoŋ to Akyem-Twi. Nafooje wiɗto Nafooje Obeng ɓurɗe teeŋtude e wiɗtooji mum ko e ɗemɗe Afrik, fonetik jeewte, Fonoloji Firthian Prosodic, ɗemngal e ndimaagu, Discourse-Pragmatics (haa teeŋti e haalaaji juɓɓule, ɗemngal e sariya, ɗemngal e politik, ɗemngal e diine, ɗemngal e cellal e Conlangualism e Multilingu. [2]

Obeng, ganndo ko faati e jokkondiral renndo Afrik, ina teskaa [citation needed] sabu ko kanko woni ganndo ɗemngal gadano wiɗtude no laabi Conversation Analytic humpitirta e no njuɓɓinirta faamde men golle detal fonetik e ceertugol fonetik e mbayliigu e nder ɗemngal Afrik. Golle makko ina ƴeewtoo doole fonetik ɗe tawtoraaɓe jokkondiral ɗemɗe Afrik kuutortoo e nder domenaaji juɓɓule (yeru, cuuɗi ñaawirɗe, nokkuuji politik, juɓɓule cellal ekn) e nder nokkuuji jeewte ɗe ngonaa laamuyankooje. O ƴeewtii no haalooɓe kuutortoo sifaaji fonetik ko wayi no pitch, loudness, tempo, kalite daande (yeru, sifaaji fonation creaky, plain e breathy), rimre, kam e kalite vowel e consonant ngam yuɓɓinde cate jokkondire ko wayi no turn-taking, repair, overlapping yeewtere, jokkondiral backchannel, nanondiral, jippagol, ɗaɓɓaande, yaafuya, naamne hakkundeeje kam e yettinde kabaruuji bonɗi e moƴƴi. Obeng kadi wiɗtii no heɗtiiɓe ɓee njiyrata e no ɓe njiyrata sifaaji fonetik ɗi kaal-ɗen dow ɗii. Ɗeeɗoo geɗe ngaddanii baylugol defte keewɗe e binndanɗe jaayndeeji e tonngooɗe defte.

Golle Obeng dow ɗemngal e ndimaagu[2] ɗon hoosa ƴoyre diga deftere Sir Isaiah Berlin (1960) nde wi’i, Four Essays on Liberty, nden o ɗon wiɗita no yimɓe ɓe ngalaa baawɗe huutinirta haalaaji cemmbiɗɗi ngam luulndaago ko laarani goongaaji ɗi yimɓe doole siyaasaaku, kiitaaji, cellal e diina.[citation needed] Golle makko e onomasiyoloji Afrik, haa teeŋti noon e antroponimi (inɗe yimɓe) e toponimi (inɗe nokkuuji), ɗe o ƴetti inɗe ko ina tolnoo e 30 ɗemngal e pinal Afrik, ina jeyaa e golle ɓurɗe yuumtude e jaŋde onomasiyoloji Afrik. Inɗe Afrik, e wiyde Obeng, ina ndokka en humpitooji e mbaydi ɗemɗe rewrude e morfofonoloji, sintaksis, semantik, etnopragmatik, geɗe leydi, daartol, politik e geɗe goɗɗe aadee.[citation needed]. Njeenaaje Porofesoor tedduɗo (Duɗal jaaɓi-haaɗtirde Indiana) 2022 [5]. Carnegie koolaaɗo kuuɓal Afriknaajo 2015 e 2016 [4] Njeenaari ganndo mawɗo to duɗal jaaɓi haaɗtirde McGraw-Hill 2015 Njeenaari gollal teddungal. Eɓɓoore wiɗto ɗemɗe Afrik (Jaaɓi-haaɗtirde Maryland, Fuɗnaange-rewo (UMES) 2005 Ganndo mawɗo e wiɗtooji to bannge ɗemɗe Afrik (UMES) 2004 Golle teeŋtuɗe e darnde duumiinde e nder wiɗtooji e ɗemɗe Afrik (UMES) 2002 James S. Coleman njeenaari ganndo jannde Afrik (UCLA) hitaande 1993 Fedde Jaaɓi-haaɗtirde Commonwealth 1984-1987. Njeenaaje Porofesoor tedduɗo (Duɗal jaaɓi-haaɗtirde Indiana) 2022 [5]. Carnegie koolaaɗo kuuɓal Afriknaajo 2015 e 2016 [4] Njeenaari ganndo mawɗo haa jaaɓi haaɗtirde McGraw-Hill 2015 Njeenaari gollal teddungal. Eɓɓoore wiɗtooji ɗemɗe Afrik (Jaaɓi-haaɗtirde Maryland, Fuɗnaange-rewo (UMES) 2005 Ganndo mawɗo wiɗtooji to bannge ɗemɗe Afrik (UMES) 2004 Golle teeŋtuɗe e darnde duumiinde e nder wiɗtooji e ɗemɗe Afrik (UMES) 2002 James S. Coleman njeenaari ganndo jannde Afrik (UCLA) hitaande 1993 Fedde jaaɓi-haaɗtirde dental 1984-1987. Obeng, Samuwel Gyasi (2020). Pragmatik Grammatique: Ɗemngal, Doole e Ndimaagu e nder Haalaaji Politik Afrik (Ghana). Haala e renndo, 31 (1): 85-105. Obeng, Samuwel Gyasi (2018). Ɗemngal e ndimaagu e nder jokkondiral politik Ghana: Yiyngo yeewtere tiiɗnde Jaaynde ɗemɗe Ghana, 7(2): 199-224. Lotven, Samson e Obeng, Samuwel G. (2018). Nasal e nder Alkule Gengbe. Ɗemɗe Afrik e nder Teeminannde 21ɓiire: Binndanɗe ngam teddinde Paul Newman. Tuugnorgal

"Duɗal ɗemɗe Hirnaange Afrik". ɗemɗe.inndo.edu. Duɗal jaaɓi haaɗtirde Indiana.
"Samuwel Gyasi Obeng". ɗemɗe.inndo.edu. Duɗal jaaɓi haaɗtirde Indiana.
"Samuwel Obeng". janndeeji afrik.inndo.edu. Duɗal jaaɓi haaɗtirde Indiana.
"Samuel Gyasi Obeng: Teddungal e njeenaaje duɗal jaaɓi haaɗtirde: Duɗal jaaɓi haaɗtirde Indiana". teddungal e njeenaaje.iu.edu. Duɗal jaaɓi haaɗtirde Indiana.
"Njeenaaje + Teddungal". duɗal jaaɓi haaɗtirde.indiana.edu/suudu jeewte.
"Samuel G Obeng, jannginoowo tedduɗo, ganndal ɗemɗe". ganndo.google.com. 2022. Ƴeewtaa ko ñalnde 27 oktoobar 2022.
"Samuwel Gyasi Obeng". damal wiɗto.net. 2022. Ƴeewtaa ko ñalnde 27 oktoobar 2022.
"Rüdiger Köppe Verlag - Janndeeji Afrik / Afriknaaɓe, Anthropoloji pinal e sariyaaji, Taariindi golle Kerecee’en, e Sosiyoloji". www.koppe.de.
Obeng, Samuwel Gyasi (2022). "Ɗemngal e ndimaagu". Legon Jaaynde ganndal aadee. 33: 138-162. Doi:10.4314/ljh.v33i1.6. S2CID 252608320