Sheekh Ahmed Gabyow
| Jinsu | gorko  |
|---|---|
| Ɓii-leydiyankaaku | Somaaliya |
| Innde | Ahmed |
| Sana'aji | poet |
Sheekh Ahmed Gabyow ko yimiyaŋke lolluɗo, jaambaaro Somaali, jeyaaɗo e leñol Abgaal Hawiye. Gabyow ina hoɗi e nokkuuji daande maayo to fuɗnaange Mogadishu e duuɓi capanɗe seeɗa gadani ɗi Itaali heɓti leydi ndii. O anndaama no feewi e janngude masafo e peewnugol defte keewɗe ko wayi no jimɗi Somali ɗi worɓe diine keewi winndude.[1][2]
Sheek Ahmed Gabyow, ganndiraaɗo Sheek Gabyow, walla tan Gabyow walla innde mum timmunde Sheek Axmed Abiikar ‘Sheekh Wacdiyow’, janngini ndee yimre e darorɗe lewru juko hitaande 1891 caggal hareeji Cadale e Warsheikh warde laana konu Zavaglilo Lietnaa Carvaglilo 60 Konuuji koloñaal Itaali mbiyi ko kam en ngoni noddaango adanngo ngam ngenndiyaŋkaagal Somali.[3][4]
Min ɗon haɓa ngam Somali'en Min ɗon haɓa bee waɗooɓe ko boni Oh on njaɓataa kafe'en koloñaal Ko adii nde henndu maayde ɗon hoosa on Turtondirgo haa ndoondi ngam nyaama ɓowɗi So ɗon reena laawol ngam yontaaji garooji
Caggal foolde jaambaaro woɗnde to Lafoole 1896 nde Itaalinaaɓe inniri « Adwa Somali » e « Strago di Lafole » , ɗum addani Konsul Seneraal Itaali biyeteeɗo Antonio Cecchi, ɓurɗo teeŋtude e yah-ngartaa e ƴellitoowo njuɓɓudi laamu koloñaal Itaali, laanaaji Itaali mbommbaa koɗki Nimow e Jasira hade mum en ruttaade e nokkuuji mum en keewɗi doole e koɗki hee fotde duuɓi.
Ɓiyiiko biyeteeɗo Mohamed Sciek Gabiou, wonti politikyanke mawɗo, hono jaagorgal SYL, baɗnooɗo doosgal leydi Somali e hitaande 1960, wonti fiytotooɗo parlemaa lannda laamu nguu. Dewgal makko e taaniiko debbo mawɗo diine ngenndiyanke Somali e sehil mawɓe makko, Sheek Hassan Barsane, o wonta kadi caggal ɗuum wasiyaaji ɓadtiiɗi hooreejo leydi Ali Mahdi. O maayi ko to Londres e hitaande 2016.[5]
Tuugnorgal
Giorgio Banti e Francesco Giannattasio, Gimɗi e meeteer e nder yimre Somali (ina haani naatde)
Banti, G (2000). Yimre ɗiɗi ɗe Sheek Axmad Gabyow nganndaa seeɗa (PDF). Ciise Maxamed Siyaad iyo Wasaaradda Waxbarashada. p. 1.
Anderejewski, B. W.; Pilasewiis, S.; Tiloch, W. (1985). Binndi e ɗemɗe Afrik Geɗe teskaaɗe e wiɗtooji misaalu. Jaaynde Duɗal Jaaɓi-haaɗtirde Cambridge. p. 346. ISBN 9780521256469.
Anderejewski, B. W.; Pilasewiis, S.; Tiloch, W. (1985). Binndi e ɗemɗe Afrik Geɗe teskaaɗe e wiɗtooji misaalu. Jaaynde Duɗal Jaaɓi-haaɗtirde Cambridge. p. 347. ISBN 9780521256469.
Jaɓɓugol koode nayi teeŋtuɗe e jaŋde Somali e hitaande 2014. 2014. p. 1.