Jump to content

Sulaymaniyya Takiyya

Iwde to Wikipedia
Sulaymaniyya Takiyya
Ottoman takya
Golle imaaɗe1554 Taƴto
Lesdinkeejumالتكيّة السليمانيّة Taƴto
Named afterSuleiman the Magnificent Taƴto
LesdiSuriya Taƴto
Nder laamooreDamascus Taƴto
Jonde kwa'odineto33°30′44″N 36°17′29″E Taƴto
Commissioned bySuleiman the Magnificent Taƴto
ArchitectMimar Sinan Taƴto
Architectural styleOttoman architecture Taƴto
Map

Takiyya Sulaymaniya (aarabeeɓe: التَّكِيَّة السُّلَيْمَانِيَّة, ɗemngal romaan: at-Takiyya as-Sulaymāniyya ; e ɗemngal Turki: Şam Süleymaniye Külliyesi [1]) ko takiyya (innde aarabeeɓe nde wonnoo ko mos Siri, woni ko e bannge ñaamo maayo Barada.[2] E yamiroore sultan Ottomaan Suleymaan mawɗo, mahdi hirnaange nokku oo mahiraa, e dow peeje Mimar Sinan, hakkunde 1554 e 1559. Mahdi goɗɗo ɓeydaama fuɗnaange ummoraade e maggal e hitaande 1566 ngam huutoreede no madrasa (ko anndiraa). Madrasa Salimiyya, inniraaɗo ɓiy Suleymaan biyeteeɗo Selim II, hay so tawii noon ooɗoo galle kadi ina gasa tawa ko Suleymaan yamiri ɗum ko adii maayde mum).

Hay so tawii wonaa mahdi Otomaan en gadani e nder Damas (ɗum ina sikkaa ko Takiyya Salimiyya e nder as-Salihiyya[3]), Takiyya Sulaymaniya ina sikkaa ko kañum woni naatgol mbaydi mahdi Otomaan e nder Damas.[4] E nder teeminanɗe garooje caggal mahngo mayre, Takiyya Sulaymaniya wonti nokku ɗo nde jogori arde e "laabi Siri" hijjooɓe feewde Makka, nde hiisaama haa hannde "mahdi pinal Ottomaan ɓurndi teeŋtude" to Damas.[5]

E nder yanaande nokku oo, sultan Ottomaan gadano oo ina wirnaa, hono Mehmed VI, mo doole mum njippii e mumtugol laamu Ottomaan e hitaande 1922.[6][7]

Sultan Suleiman I mo ɓooyaani ko majji ɓiɓɓe ɗiɗo worɓe, nde o wari ɓiyiiko Şehzade Mustafa, rewi heen ko Şehzade Cihangir mo maayi e mette, yiɗiino sosde juulirde ngam hisnude ruuhu makko, ko ɗuum waɗi o suɓii nokku ɗo baaba makko Selim I wonnoo galle laamorɗo to Damas.

Mahdi hirnaange

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Pewnugol suudu hirnaange nduu fuɗɗii ko e hitaande 1554–55 e laamu guwerneer Şemsi Pasha, haa nde timmi e hitaande 1558–59.[8][9] Ndeeɗoo mahdi ko Mimar Sinan ardii nde, ko sehilaaɓe nokku oo mahi nde,[10] e nokku ɗo Baibars’ Ablaq Palace woni ɗoo, mo konu Tamerlane yani e sahaa nde ɓe njippini Damas.[11] Nde waɗi ko juulirde mawnde to bannge worgo-fuɗnaange ladde, nde saraaji mum ko liggorde wootere arcading kaaƴe, e suudu suukara (anndiraaɗo e ɗemngal Turki ko imaret)[8] sara ladde ndee to bannge worgo-fuɗnaange, nde saraaji mum ko cuuɗi hospice. [12]

Juulirde ndee ina waɗi minareeji ɗiɗi e domeeji baɗɗi no Ottomaan en nii.[13] Ina waɗi kadi mahdiiji baɗɗi mbaydiiji annoore e niɓɓere, ko ɗum huunde anndiraande ablaq e iwdi Siri.[14] Juulirde ndee siforaama wonde "yeru ɓurɗo moƴƴude e mahngo Ottomaan en to Damas".[12][15]

Mahdi fuɗnaange

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Ko jiidaa e mahdi adanndi ndii e fuɗnaange mum, madrasa mahiraa ko e hitaande 1566–67. Ina gasa tawa ko Süleyman yamiri ɗum ko adii maayde mum e hitaande 1566 nde tawnoo nde inniraa ko Madrasa Suleymaniyya e won e binndanɗe nde timmi,[8] kono e nder yontaaji nde anndiraa Madrasa Salimiyya (caggal ɓiy Süleyman biyeteeɗo Selim II), nde woni ko e les njiimaandi duɗal Hanaafiyankeewal.[16]

Daartol kuutoragol

[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Koolol ngol caggal mum wonti nokku mooɓondiral hijjooɓe yiɗɓe feewnude hijjoore hitaande kala.[11]

Yanaande wonnde sara juulirde ndee ko nokku ɗo sultan Ottomaan cakkitiiɗo oo wirnaa, hono Mehmed VI, mo o woppi laamu, o dogi o woppitaa nde sultan Ottomaan momtaa e hitaande 1922. O maayi ko ñalnde 16 mee 1926, to Sanremo, to leydi Itali, o wirnaa ko to... yanaande takiyya sileymaaniya. Juulirde ndee suɓaama sabu nde woni ko e leydi ɓurndi ɓadaade leydi Turki ndi juulɓe ɓuri heewde, ko maamiraaɓe makko mahi nde. Won fotde capanɗe tati yanaande goɗɗe e nder laamu Ottomaan en maayɓe e nder leydi ndi, ɓe njaɓaaka wirneede e nder leydi Turki e oon sahaa.[17]

Galle

(PDF) (e ɗemngal Turki). Hitaande 2009.

"Takiyya Sulaymaniya, Damas, Siiri". Defterdu dijital Archnet. Keɓtinaa ko ñalnde 20 mars 2017..

Abdu Kaadir Al-Rihawi; Emili E. Week (1975). "Takiyya ɗiɗaɓo Damas". Jaaynde jaŋde fuɗnaange. Vol. 28. Duɗal Farayse to bannge Fuɗnaange. 217-225. JSTOR 41604595.

Gerar Dejoorj (1994). Damas. p. 46.

Tammam Taher Bakeer (2009). Anndugol Collapse e mbaydiiji masonry les golle yerɓo leydi.

Raşit GÜNDOĞDU; Büşra YILDIZ (2020). Sultan en laamu Ottomaan. Rumuz Yaynaare. p. 247. Ɗemngal ISBN ngal 978-605-5112-15-8. Janngugol makko addanaa Beyruut, caggal ɗuum to Damas, o wirnaa e yanaande to jarne Complexe Süleymaniye.

E dow wellitaare, John, nder Seraglio, yaltini 1999, Faandaare 19: Nokku mooɓondiral Jinneeji

Al-Rihawi, Abdu-Kaadir; Wechek, Emili E. (1975). "Takiyya ɗiɗaɓo Damas". Jaaynde jaŋde fuɗnaange. 28. JSTOR 41604595.

Necipolu 2005, hello 222-230.

Nesipoel 2005, p. 224.

Niwre 2010, h. 116.

Juulirde Tekkiye Arsifaama 2007-10-07 to masiŋ Wayback

Usaama Abi-Mershed (2009). Laabi jaŋde e nder winndere aarabeeɓe.

Usaama Abi-Mershed (2009). Laabi jaŋde e nder winndere aarabeeɓe.

Dumper, Stanley e Abuu-Lugood 2007, p. 126.

Nesipoel 2005, p. 225.

Murat Bardaak (6 mars 2015). "Mezar Şam'daki". Haber Turki (e ɗemngal Turki).

Niwre, Diyaana (2010). Siiri. Bradt Ardiiɓe yah-ngartaa. ISBN 978-1-84162-314-6.

Dumper, Mikael; Stanley, Burus E.; Abuu-Lugood, Janet L. (2007). Wurooji Fuunaange Cakaare e Fuɗnaange Afrik: Ansiklopedia Taariindi. ABC-KLIO. ISBN 978-1-57607-919-5.

Nesipoglu, Gulru (2005). Duuɓi Sinan: Pinal mahdi nder laamu Ottomaan. Londres: Defte jaabawol. ISBN 1-86189-244-6.