Jump to content

Yoruba numerals

Iwde to Wikipedia
Yoruba numerals
numeral system
LenyolYimɓe Yarbanko'en Taƴto

E wiyde Lounge,[1] ɗemngal Yoruba ina jogii limre vigesimal (base-20) ɓurnde laaɓtude, tawa ina waɗi ɓeydugol e ittugol e softinde.

Daartol limto ngol ko ogún ‘capanɗe ɗiɗi’ (walla ‘score’). Ina woodi konnguɗi wonande kala e duuɓi capanɗe ɗii; yuɓɓooji e nder 1–4 ina sosee e ɓeydude heen, yuɓɓooji e nder 5–9 ina sosee e ittude e duuɓi sappo garooji ɗii. Duuɓi sappo ɗi ngalaa ɗo kaaɗi ɗii, ko ittude sappo e duuɓi sappo garooji ɗii, hono no ɗemngal Danemark nii. Ko heewi kadi ina waɗi nafoore mawnde e nder limlebbi yeru limoore 60 ko ọgọ́ta firti ko capanɗe tati (ogún = 20, ẹ̀ta = 3).

Haa 30 Yoruba ina jogii sifaaji ceertuɗi e limooje ngam limde geɗe, ɗe ummorii ko e limde cowri.

Geɗe limtaaɗe* Sappooji** Joy e sappo Teemedde Teemedde Ujunere Miriad 1 ení, ọ̀kan oókan 11 ọ̀kanlá, oókanlá 10+1 25 ẹ̀ẹ́dọ́gbọn 30−5 110 àádọ́fà ẹgbaariin 2000×4 2 èjì eéjì 12 èjìlá, ééjìlá 10+2 30 ọgbọñ, ọɡbọñ ǒ – 120 ọ(gọ́)fà 20×6 300 ọ́dúrun, ọ́bọẹn 400×010 ,000 2000×5-1000 3 ẹ̀ta ẹẹ́ta 13 ẹ́tàlá,ẹẹ́tàlá 10+3 35 aárùn-dénlógójì 20×2−5 130 àádóje 20×7−10 400 irinwó2,ẹb00 ẹgbaaroon-ún 2000×5 4 ẹ̀rin ẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹb ̀ta 200×3−100 2,000 ẹgbàwá ~ ẹgbàá 200×10 16,000 ẹgbàjọ 2000×8 5 àrún aárùn-ún 15 ẹ̀ẹ́dógún*** 20−5 50 àádọ́ta 20×3−10 150 àádọ́jọ 20×8−10 600 ẹgbẹ̀ta 200×3 2,200 ẹgbaawa; ọkẹ́ kan 2000×10; 1 saak 6 ẹ̀fà ẹẹẹ́fà 16 ẹ̀ẹẹẺẺẺẹẹẹẹẺẹẺẺẺẹẹẹẹẹẹẺẺẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẺẹ ´dẹ́gbẹ̀rin 200×4−100 3.000 ẹgbẹ̀ẹ́dógún; ẹ̀ẹ́dẹ́gbàaji 200×15; 2000x2-1000 100.000 saakuuji 5 7 eje eéje 17 ẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹ́ẹ́ẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹ́ẹ́ẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹẹ́ẹẹẹẹẹẹnẹ 000 000 neɗɗo; ẹgbẹẹgbẹ̀rún saakuuji 50; 1000×1000 8 ẹ̀jọ ẹẹ´jọ 18 ẹẹẹẺ0 000 ẹgbẹ̀ẹ́dọ́gbọ̀n; ẹ̀ẹ́dẹ́gbàata 200×25; 2000x3-1000 2.000.000 9 ẹ̀sán ẹ́sàn-án 19 ẹẹẺẺẺẹ 0×5 6.000 ẹgbàata 2000×3 3.000.000 àádọ́jọ ọ̀kẹ́ 150 bags 10 ẹ̀wá ẹẹ́wàá 20 ogún, okóó — 100 ọgọ́rùn › ọrún 20×5 200 igba, igbéo 20x10 1200 ẹgbẹẹẹẺ00×0 n 2000×4−1000 4 000 000 igba ọ̀kẹ́ 200 saakuuji

  • Oókàn ko ɓuuɓri owó ọ̀kan 'kowri gooto'; 2–10, 20, e 30 ko nanndi.
    • Lá ko ɓuuɓri lé ẹ̀wá 'e sappo'.
      • Ẹ̀ẹ́dógún ko ɓuuɓri aárùn-ún-dí(n)(l)ógún ‘jowi e nder capanɗe ɗiɗi’.
      • igbéo ko ɓuuɓri igba owó 'tufnde cowri'.

Ogún woni helmere teskinnde wonande capanɗe ɗiɗi, okòó helmere so ina limta geɗe. Ngam cappanɗe tati, mbaydiiji ɗii ko ọgbọ̀n e ọɡbọ̀n ǒ. Yuɓɓooji ɗi ngonaa joy ɗii ina keewi laaɓtude : oókànlélógún ‘capanɗe ɗiɗi e go’o’, eéjìdínlọ́ɡbọn ‘capanɗe jeetati e jeetati’, ekn... Ina woodi kadi mbaydiiji toɓɓere ɓurɗi ɓooyde wonande ujunnaaje ɗee: 2,000 ẹgbẹtho’0’ n mẹ́ta 'ujunere laabi tati ’, ekn, kam e mbaadiiji ɓeydooji joy ɗii, sabu batte ɗemngal Engele. Limɗe ɓurɗe 20 000 kadi ina keewi laaɓtude : 40 000 ko ẹgbàawàá lọ́nà méjì ‘20 000 laabi ɗiɗi’.