Binao

Iwde to Wikipedia
Binao
ɓii aadama
Jinsudebbum Taƴto
Ɗuubi daygo1867 Taƴto
Date of death26 Jolal 1923 Taƴto
Sana'ajingaɗoowo siyaasaje Taƴto

Binao Kuulal postere dow laamiiɗo Binao, ko e hitaande 1904 Bina wari e Farayse nder o hawti e siyasa Malagasy nder konu Franco-Hova fuɗɗam hakkunde 1883-85. konu timmi bee Faransi je je je je de facto je je je hawtata ha nder lesdi Madagascar be je je anndini Merina be je je je mari baawɗe nder saare, je je je ɗon je ɗon ɓeyda bana ɓernde BinaoBinao (1867-1927) ko laamiiɗo Yimɓe Sakalava Madagascar hakkunde 1881-1927. O woni ɓiyum laamiiɗo Andriantsoly nder Laamu Boina, e o jeyaa e hitaande 1881 to laamu ummorde Bemihisatra nder Sakalava caggal maayde baaba mum, Safy Mozongo. O ɗon jeyaa e leydi matinol dow maayo woyla hirnaange Madagascar, je ɗon hawta bee saare Nosy Be e nder maayo manngo. Nder duuɓi arandeeji laamu maako o hawti bee caɗeele ɗe marɓe laamu lesdi, Laamu Merina.

Lituugal[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Binao hawti e Farayse nde o hawti e politik Malagasy nder konu arandeeji konu France-Hova hakkunde 1883-85. konu timmi bee Faransi je ɗon je ɗon je'a junuubaaji lesdi Madagascar e anndugo Merina bana baawɗe lesdi je ɗon mari baawɗe dow saare, ko ɗum waɗi ko ɓeydaaki Binao.

Nder 1894-95 Faransi waɗi jaaynde Madagascar ɗiɗmere dow Merina, nde waɗi nde Farayse'en njaɓɓi hakkille fuu dow saare nden e tiggugo Protectorate Malagasy. Laamu Merina, Ranavalona III, ɓe njaɓɓi nder leydi France nder Réunion e ɓaawo ɗon Aljeri. Binao jaɓii hawtaade Farayse'en e haɓɓi e haɓre Menalamba dow Farayse duuɓi ɗiɗi ɓaawo. O wondi e hooreejo leydi Farayse ko hooreejo leydi Nosy Be, ko ɗum waɗi ɗum wondi e nder leydi Madagaskar nder leydi Faraysi politik des rases (ko woni laawol jaɓde e laamu).

Kuugal[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Wondiral e Farayse'en ɓeydiima e nder 1918 nde feccere mawnde fuɗɗii dow ko haani hawtoreede golle corvée nder kuuɗe kalfinaaɗe fanompoana, nder ɗi Sakalava'en ɓe ɗon hokki ɓe hulɓina ɓe maama'en maɓɓe maayɓe e ɓe ɗon hokkata ɓe kuugal maɓɓe to laamiiɗo. Binao haani heɓugo laawol Farayse ngam huuwugo dow kawtal laamiiɓe, ammaa o ɗaɓɓi yaaki ɗum ngam wurtugo ko'e nder tono, ɗum waɗi wakkati yaaki to mawɓe leydi ndii ɓaawo kuuɗe ɗon fuɗɗi. Lamarol ngol footiima e waɗi haɓɓuki dow yimɓe ɓe ngaɗani fanompoana e dow Binao hoore mum, mo ɓe njaɓɓi diga doany (goorgal laamiiɗo) e ɓe waɗi o hokki ɗum to Amada. O waɗi o jooɗori nder wuro Hellville (jooni Andoany), o waɗi ɗum dow laamu. Amada wari dow maako bana laamiiɗo haa o maayi, o laamii haa hitaande 1963.

Himobe[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}