Abiola Dosunmu
Jinsu | debbum |
---|---|
Ɓii-leydiyankaaku | Naajeeriya |
Innde | Abiola |
Innde ɓesngu | Dosunmu |
Ɗuubi daygo | 29 Morso 1947 |
Ɗoforde | Kano |
Wolde | Inngilisjo, Yarbankoore, Nigerian Pidgin |
Sana'aji | businessperson |
Janngi to | University of London |
Mawɗo Abiola Dosunmu (ko Dosunmu-Elegbede-Fernandez wonnoo, jibinaa ko ñalnde 29 lewru juko hitaande 1947), ko debbo jom ngalu, jom renndoyankeewo, jom jawdi en aadaaji. Ko jiidaa e tiitooɗe laamu goɗɗe keewɗe, hannde omo jogii tiitoonde Erelu Kuti IV mo Lagos.
Nguurndam adanɗam
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Abiola dosunmu jibinaa ko to Kano ñalnde 29 lewru juko hitaande 1947, e nder galle laamorɗo biyeteeɗo Omoba Adewunmi e Olori Adejoke Dosunmu mo duunde Lagos. Ko o iwdi Oba Dosunmu mo Lagos, ko ɗum waɗi ko o iwdi laamɗo Yoruba e laamɗo Bini.[1][2] Neene makko ko Iyalode mo Owu Egba.[3]
Erelu Kuti IV mo Lagos
Abiola Dosunmu waɗaama Erelu Kuti IV mo Lagos e juuɗe banndiraawo makko Oba Adeyinka Oyekan mo Lagos e hitaande 1980.[4] E nder ndee ɗoo darnde o woni ko e wonde yumma laamɗo kewu, o laami ko regent Lagos so laamɗo jooɗiiɗo oo maayii haa nde lomto mum suɓaa e kolees laamɓe. Gila ndeen o wonii Erelu Kuti ko ɓuri heewde e nguurndam makko, omo jogii darnde nde laamɓe laamɓe ummoriiɓe e galleeji laamɓe tan mbaawi heɓde.[5]
Ko ɓuri teeŋtude ko darnde e golle
To wuro Lagos
Golle laamu Erelu Kuti mo Lagos ina njeyaa heen:
Wontude koolaaɗo kuuɓal laamɓe aadaaji Lagos.
Wontude wasiyaaji e denndaangal geɗe renndo, ko wayi no rokkude tiitooɗe laamu aadaaji e teddungal.
Wontude gardiiɗo aadaaji pelle rewɓe Lagos (hono pelle luumo).
Wontude tergal e fedde laamɓe.
Nokku goɗɗo
Wontude tergal Ogboni to Egbaland
Wontude laamɗo yumma Ile-Ife
Daɗndude ɗaɓɓaande tiitoonde
Debbo gooto ina wiyee Dosunmu waɗii ɗaɓɓaande e tiitoonde Erelu Kuti. O maayi ko e hitaande 2019.[6]
Golle njulaagu
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Dosunmu janngi njuɓɓudi njulaagu to Londres.[7] O wi'i kadi o "waylitii njulaagu Aso Oke gaadanteewu ngam wontude njulaagu miliyoŋaaji keewɗi dolaar ko woni hannde koo".[2] Abiola Dosunmu ɓamtu finaa-tawaa leñol Yoruba haa lesdi Naajeeriya bee Aso Oke. Caggal mum o wonii dekoratoor nder suudu sarɗiiji leydi Naajeeriya to London.[2] O udditi kadi boowal to laawol Bond to Londres.[2]
Sembe
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Erelu, ko mbaydi mbaylaandi (mode) ina waɗi jokkere enɗam e agbada juutɗo mo rewɓe ɓoornotonoo e kitaale 80 e puɗal 90, ina jeyaa kadi e Abiola Dosunmu.[8] Gimijo Naajeeriya King Sunny Adé winndi gimol ngam teddingo Dosunmu tiitoonde "Biibire Kose Fowora".[9]
Teddungal e anndinde
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Teddungal ngenndiwal Laamu Belsik.[2]
Njeenaari nguurndam jaaynde Vanguard[2]
Doktoraa tedduɗo, D.Cul-Doktoraa pinal e kewu 4ɓo duɗal jaaɓi haaɗtirde Igbinedion, Okada.[10]
Ardorde yeru Pan Afrik 2016 Teddungal /Icon of True Silent Mega Philanthropist in Afrik - E nder anndinde e weltinde darnde makko mawnde e mahngo ngenndi, e sosde golle keewɗe, e ballal makko e nder njuɓɓudi laamu, e ballondiral moƴƴal e sukaaɓe ɓe ngalaa semmbe, e golle sukaaɓe, e nder golle laamu e nuunɗal e nder golle makko, Ƴellitaare e Hisnude pinal e nafooje Afrik tawa ina jeyaa heen golle makko ɗe o waɗata ngam Alla, Neɗɗankaagal, Naajeeriya e Afrik.
Njeenaari Fedde Jaayndiyankooɓe Commonwealth.
Njeenaari duɗal jaaɓi haaɗtirde leydi Najeriya.
Njeenaari luulndo fedde janngooɓe Afrik hirnaange ngam ardaade yeru.
Nguurndam neɗɗo
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Dosunmu resii Major Adekunle Elegbede, ɓe jibini ɓiɓɓe ɗiɗo, Kunle Elegbede e Adewunmi Elegbede. Dewgal ngal joofi ko nde Major Elegbede maayi e fuɗɗoode kitaale 1970.[11] Dosunmu hawri e mawɗo Antonio Deinde Fernandez, tergal Amaro jeyaaɗo e galle mawɗo Olumegbon to Lagos, e hitaande 1972. E oon sahaa, Fernandez ina resi debbo Ameriknaajo.[12] Dosunmu e Fernandez resndaama haa lesdi Naajeeriya haa suudu Oba Lagos nder lewru Abriil 1973 nder kewu ngu Naajeeriya'en mawbe tawtoraama hawtaade e Amiral Adekunle Lawal.[13] Ɓe ndañi ɓiɗɗo gooto, ɓiɗɗo debbo ina wiyee Antoinette Fernandez, ko binndoowo, filmoowo, golloowo lannda Green (Angalteer) jeyaaɗo to Londres. E hitaande 2007, Dosunmu yamiri e yeeso yimɓe fof nde Fernandez woppa huutoraade innde mum.[16]
Ƴeew kadi
Alaba lawson
Tuugnorgal
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Yahri ko (2017-12-10). "Lagos ko ɓeydaare Benin – Erelu Dosunmu – Jaayɗe Punch”. Punndi.com. Keɓtinaa ko 2020-04-04.
- "Erelu Dosunmu : Daande ngam anndinde ɓiɓɓe leydi Lagos". Kabaaru Vanguard. 18-01-2019. Ƴeewtaa ko 2020-01.
- "E ko ɓuri duuɓi 70, miɗo woni suka, miɗo jogii hakkille no ngonirnoo-mi nii - Erelu Dosunmu". Punndi.com. 13 suwee 2020. Ƴeewtaa ko 1 noowammbar 2020.
- "Dosunmu 70ɓiire ñalngu nguu waɗaama ñalnde aset". Siilo 25, 2017. Ƴeewtaa ko 28 Abriil 2020.
- "Erelu Abiola Dosunmu: Laamɗo Debbo". suudu jaayndeeji.com. Heɓtinaama ñalnde 16 lewru Duujal, 2023.
- "Erelu Abiola Dosunmu Woni O wirne To Lagos E Njolaande Yimɓe". nguurndam wuro.com. Ƴeewtaa ko 2020-01.
- Erelu Lagos HRH Abiola Dosumu, ƴettaa ko ñalnde 2020-02-01
- "ERELU DOSUNMU: Daande ngam anndinde ɓiɓɓe leydi Lagos – Livelyinfo". Moƴƴinaama gila e asli mum ñalnde 2019-02-02. Heɓtinaama 2020-04-02.
- "[WERDE]: Laamiiɗo Naange Ade- 'Bibiire Kose."Fowora'".
- "Jokkondir e ballal". Haala Nijeeri.com. Keɓtinaa ko 2020-04-04.
- Eliteeji, The (23-09-2015). "ƁURƊO: No Erelu Abiola Dosunmu majjiri worɓe tato ɓe o ɓuri yiɗde e nder lebbi jeegom - Elites Naajeeriya". Teelitesng.com. Keɓtinaa ko 2020-04-04.
- Barbara Fernandez V. Antonio Deinde Fernandez. "FERNANDEZ e Fernandez | 208 Koolaaɗo kuuɓal 329 (1988) | koolondiral3291514". Liggo.com. Heɓtinaama ñalnde 12-08-2022.
- "Fernandez: E joofnirde 'veil ina ƴetta' - Kabaaru Vanguard". Ko adii.com. 16-09-2015. Keɓtinaa ko 2020-04-04.
- "Haɓde e caɗeele keewal lannda Green Party fuɗɗotoo ko e suɓaade wakiliijo debbo ɓaleejo". Haako-haako jalboowo. Heɓtinaama ñalnde 27/01-2023.
- "Antoinette Fernandees". IMDb. Keɓtinaa ko 13-12-2018.
- "Erelu Dosumu salii haalde ko fayti e jom suudu mum maayɗo, Fernandez | Jaaynde Encomium". Enkomiyum.ng. Keɓtinaa ko 2020-04-04.