Nepal
Yemre | South Asia ![]() |
---|---|
Golle imaaɗe | 28 Duujal 2008 ![]() |
Laamu innde | नेपाल ![]() |
Lesdinkeejum | नेपाल ![]() |
Mutiɗa innde | 🇳🇵 ![]() |
IPA transcription | nɛˈpɑːl ![]() |
Ɗemngal ngal sarwiisiiji leydi fu njoni haalude | Nepali ![]() |
Doondo leydi | Sayaun Thunga Phulka ![]() |
Tagu | culture of Nepal ![]() |
Kunorgol | Mother and Motherland are Greater than Heaven ![]() |
Duungal | Aasiya ![]() |
Lesdi | Nepal ![]() |
Laamorde | Kathmandu ![]() |
Hiiri-weeti pelle | UTC+05:45, Nepal Standard Time, Asia/Kathmandu ![]() |
Annditirɗum | Himalayas, Indo-Gangetic Plain ![]() |
Jonde kwa'odineto | 28°0′0″N 84°0′0″E ![]() |
Kwa'odineto lettugal | 27°50′0″N 88°15′0″E ![]() |
Soɓɓire | 30°25′48″N 81°37′48″E ![]() |
Horɗoore | 26°22′0″N 87°16′0″E ![]() |
Gorgal | 28°54′0″N 80°3′0″E ![]() |
Towendi | Mount Everest ![]() |
Hoɓade | Kechana Kawal ![]() |
Laamu sarti celluɗo | leydi ndi suudu baba suɓani horem ![]() |
Birrol parti politikki | President of Nepal ![]() |
Arɗiiɗo lesdi | Ram Chandra Poudel ![]() |
Office held by head of government | Prime Minister of Nepal ![]() |
Hooreejo leydi | Pushpa Kamal Dahal ![]() |
Laamu battaa en | Government of Nepal ![]() |
Laamu depitee en | Parliament of Nepal ![]() |
Highest judicial authority | Supreme Court of Nepal ![]() |
Central bank | Nepal Rastra Bank ![]() |
Public holiday | Republic Day ![]() |
Cede | Nepalese rupee ![]() |
Twinned administrative body | Toyota ![]() |
Shares border with | Ciina, Hinndi ![]() |
Driving side | left ![]() |
Electrical plug type | Europlug, AC power plugs and sockets: British and related types, BS 546 ![]() |
Replaces | Kingdom of Nepal ![]() |
Laawol ngol laamu anndani | https://nepal.gov.np ![]() |
Hashtag | Nepal, नेपाल ![]() |
Golle gofernema | .np ![]() |
Deesewal | flag of Nepal ![]() |
Coat of arms | coat of arms of Nepal ![]() |
Joogarafii | geography of Nepal ![]() |
Has characteristic | partly free country ![]() |
Taariki | history of Nepal ![]() |
Open data portal | Open Data Nepal ![]() |
Ndesa | economy of Nepal ![]() |
Annaji Aljeri | demographics of Nepal ![]() |
Mobile country code | 429 ![]() |
Country calling code | +977 ![]() |
Trunk prefix | no value ![]() |
Emergency phone number | 100, 101, 102 ![]() |
GS1 country code | 524 ![]() |
Licence plate code | NEP ![]() |
Maritime identification digits | 459 ![]() |
Unicode character | 🇳🇵 ![]() |
Has list | list of cities in Nepal ![]() |
Category for honorary citizens of entity | Category:Honorary Citizens of Nepal ![]() |
Category for maps or plans | Category:Maps of Nepal ![]() |

Nepal, e nder leydi Nepal, ko leydi ndi alaa ko woni e mum, ndi woni ko e Asii fuɗnaange. Ko ɓuri heewde e mayre ko e nder Himalaya, kono ina jeyaa heen kadi geɗel gootel e nder ŋoral Indo-Gange. Nde ɗon keerol bee diiwal Tibet nder Siin haa woyla, bee Indiya haa woyla, fuunaange, e hirnaange, nden nde sendi bee Bangladesh bee laawol Siliguri, bee Butaan bee lesdi Indiya Sikkim. Nepal ina jogii geɗe keewɗe, ina heen laddeeji ɓuuɓɗi, koɗli laddeeji subalpine, e koɗli 8 e nder sappo ɓurɗi toowde e winndere ndee, ina heen tufnde Everest, nokku ɓurɗo toowde e Leydi. Kathmandu woni laamorde leydi ndi, kadi ko wuro ɓurngo mawnude. Nepal ko leydi keewndi leƴƴi, ɗemɗe keewɗe, diineeji keewɗi e pine keewɗe, Nepali ko ɗemngal laamu.
Innde "Nepal" ndee fuɗɗii winndeede ko e binndanɗe ummoraade e jamaanu Veda e nder duunde Inndo, jamaanu e nder Nepal ɓooyɗo nde diine Hindu sosaa, diine ɓurɗo mawnude e leydi ndii. E nder cakkital ujunere adannde ko adii jibineede Iisaa, Gautama Budda, sosɗo diine Budda, jibinaa ko to Lumbini to fuɗnaange leydi Nepal. Feccere e worgo Nepal ina njillondiri e pinal Tibet. Falnde Kathmandu nde woni hakkundeere ndee ina jokkondiri e pinal Indo-Ary en, ko ɗoon woni jooɗorde fedde Newar en rimɗunde, anndiraande Nepal Mandala. Catal Himalaya laawol Silk ɓooyngol ngol ɓuri heewde ko njulaagu falnde ndee. Diiwaan cosmopolitan oo ƴellitii ñeeñal e mahdi aadaaji ceertuɗi. E teeminannde 18ɓiire, Laamu Gorkha heɓi dental leydi Nepal. Laamu Shah sosi Laamu Nepal, caggal ɗuum waɗi nanondiral e Laamu Angalteer, e les njiimaandi mum Rana, hooreejo leydi. Leydi ndi meeɗaani koloñaal kono ndi wonnoo ko leydi buffer hakkunde Siin laamɗo e Inndo Angalteer. Demokaraasi parlemaa fuɗɗii ko e hitaande 1951 kono laamɓe Nepal ndartini ɗum laabi ɗiɗi, e hitaande 1960 e 2005. Hare hakkunde leyɗeele Nepal e kitaale 1990 e puɗal kitaale 2000 addani sosde republique sekulaire e hitaande 2008 Hindunarchy the.
Doosgal leydi Nepal, ƴettaangal e hitaande 2015, ina hollita wonde leydi ndii ko leydi parlemaa fedde nde wonaa laamuyankoore, feccii e diiwanuuji jeeɗiɗi. Nepal naati e Fedde Ngenndiije Dentuɗe e hitaande 1955, nanondiral sehilaagal siifondiri e Inndo e hitaande 1950 e Siin e hitaande 1960. Nepal ina jaɓɓoo sekretariat duumotooɗo Fedde Asii worgo ngam gollondiral e diiwaanuuji (SAARC), nde woni tergal sosngal. Nepal kadi ina jeyaa e fedde nde wonaa laamuyankoore e eɓɓaande Bay of Bengal.
Etimoloji
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Ko adii dental Nepal, falnde Kathmandu ina anndiranoo Nepal.[c] Iwdi helmere Nepal ndee laaɓtaani. Nepal feeñii e binndanɗe binndaaɗe ɓooyɗe Inndo, ɗe njahdaani e teeminannde nayaɓere ko adii jibineede Iisaa.[ko ɗum?] Taƴre timmunde waawaa tabitineede, sibu hay binndanɗe ɓurɗe ɓooyde ina mbaawi jogaade darnde nde anndaaka, nde yahrata ko e fuɗɗoode jamaanu hannde oo. Eɓɓooje janngirɗe ngam rokkude miijo laaɓtungo ina kaɗee sabu ŋakkeende natal timmungal daartol e ŋakkeende faamde ɗemɗe walla ɗemɗe Indo-Orop e Tibeto-Burman jowitiiɗe heen.[17]
E wiyde daartol Hindu en, Nepal heɓi innde mum ko e ganndo Hindu ɓooyɗo biyeteeɗo Ne, ina wiyee no feewi Ne Muni walla Nemi. E wiyde Pashupati Purāna, ko nokku mo Ne reeni, leydi ndi e nder ɓernde Himalaya ndii anndiraa Nepāl leydi ndi ko Pashupati.[20] E wiyde taali Buddhist en, Manjushri Bodhisattva ɓuuɓnii maayo mboɗeeri adanngo ngam sosde falnde Nepal, o bayyini wonde Adi-Buddha Ne ina toppitii renndo ngo hoɗirta ɗum. No Nepal yiɗiri nii, falnde ndee ina wiyee Nepāl.[21] E wiyde Gopalarājvamshāvali, iwdi laamu Gopala ɓooyndi mooftaama c.1380s, Nepal inniraa ko Nepa cowiiɗo, sosɗo ƴiiwoonde Nepali Abhiras. E nder ndee ɗoo tinndinoore, nagge yaltinoowo kosam e nokku hee, ɗo Nepa yiyti Jyotirlinga mo Pashupatināth e wiɗto, ina wiyee kadi Ne.[17]
Indologist Norwees biyeteeɗo Christian Lassen hollitii wonde Nepāla ko dental Nipa (koɗorɗe tufnde) e -ala (suffix juutɗo wonande alaya maanaa hoɗorde), ko ɗum waɗi Nepāla firti ko "hoɗorde to koyɗe tufnde". O miijii Ne Muni ko fenaande.[22] Indologist biyeteeɗo Sylvain Levi tawi miijo Lassen ngo ina waawi jogaade kono alaa ko o jogii so wonaa miijooji makko, o wiyi tan ko wonde Newara ko vulgarism Nepala sanskrit, walla Nepala ko sanskritisation leñol nokku oo;[23] miijo makko heɓi heen ballal hay so tawii noon jaabaaki naamnal etimoloji.[24][25][26][17] Ina sikkaa kadi wonde Nepa ko leñol Tibet-Burman ngol Ne (nagge) e Pa (reende), ina hollita wonde hoɗɓe e falnde ndee ko Gopalas (nagge) e Mahispalas (nagge-nagge).[17] Suniti Kumar Chatterji ina sikki Nepal ummorii ko e ɗaɗi Tibet-Birman – Ne, mo maanaa mum laaɓtaani (hono no mbaawkaaji keewɗi ngoori nii), e pala walla bal, mo maanaa mum majji fof.[27]
Tariya
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]- Nepal
-
Kathmandu
-
Pashupatinath
-
Bhaktapur
-
Changu Narayan
-
Patan
-
Himalaya
-
Himalaya
-
Mustang
-
Mustang

![]() | |
---|---|
Afganistan | Armaaniya | Aserbayjan | Banngladesh | Ciina | East Timor | Japan | Jorjiya | Kammbooja | Laos | Monngoliya | Nepal | Roosiya | Sinngapuur | Tailannde | Turkiya | Wiyetnam |