Umaru Musa Yar'Adua

Umaru Musa Yar'Adua o waɗi ƴeeɗowki/gordam maako diiga 1951 yaarii 2010. Ɗuun gimɗo siyaasajo Naajeeriya o meɗi wadgo gomnaajo e ardaaki lesdi Naajeeriya hiitaade 2007.

Tariihi maako

Ɗuun ndaƴiimo 16 lewru Agustus hiitaade 1951 e gelle Katsina lesdi Naajeeriya. Baba maako ɗuun ministaajo Diiwal Lagos sa'ii maai. O ɓagi koreemako Turai Yar'Adua hitaande 1975, ɓegon bacci jeew'ɗiɗi (7) worɓe ɗiɗo rewɓe njeyo (5) be taaniraaɓe Ɗuɗɓe. O ɓangi Hauwa Umar Radda hiitaade 1992 yaarii 1997 ɓe keɓii bacci ɗiɗi.

Gomnaajo Diiwal Kebbi saaliiɗo Usman Dakingari ɓangi ɓinngel maako Zainab Yar'Adua, nden boh Gomnaajo Diiwal Bauchi saaliiɗo Isah Yuguda haƴown ma ɓangi ɓinngel maako Nafisa, se Gomnaajo Diiwal Katsina roonuɗo mo mo innde Ibrahim Shema hanko ma ɓangi ɓinngel maako Maryam.

Njande maako

O fuɗɗi njande e Rafukka Primary School Hiitaade 1958, o saalii njangide Dutsinma e Katsina 1962. O hawti njangirde e gell Keffi hiitaade 1965 yaarii 1969. Hiitaade 1971 o jaɓii ɗerewol manngol e njangirde Barewa College. O waɗi degree maako aranndeeri(1972 yaarii 1975) e ɗiɗawru(1978) e jaami'awa Ahmadu Bello edow ilmu kemistiri (Kimmiyya).

Kuugal Artuungal

O fuɗɗi huwugo be njangirde Holy Child College e legos (1975-76). O Moodibbo njanginoowo e njangirɗee College of arts, science and Technology Zaria, Diiwal Kaduna (hiitaade 1976) e College Of Arts Science (hiitaade 1979). O waɗi manajaajo (ardiiɗo) ngesa Sambo e gelle Funtua, diiwal Katsina. O waɗi membaajoo edow njandeeji be ndemal e Diiwal Katsina(1978 yaarii 1983). O ardake felle ɗuɗɗe ɗe kuugal masin.

Gomnaajo Diiwal Katsina

O lattake jagordo shubtaaɗo gaɗoowo Gomnaajo Diiwal Katsina hiitaade 1999 har yaarii 2007. Hanko'on woni jagordo aranndeejoo wanginɗo ko'o mari eder jaowdii (Assets) maako, boh o lattini diiwal Katsina nder ngaɗoɓe shari'a jowldanku wakkaci maako.

Ardooɗo lesdii Naajeeriya

O lattake jagordo shubtaaɗo ardotooɗo lesdii Naajeeriya les jam'iyya maako ka PDP hiitaade 2007 ɓawo o wanginii anniya maako dow daraaki tebgo laamowki Naajeeriya. Ɗuun waɗi shubtal gal o do'ii luttuɓe (Muhammadu Buhari of ANPP and Atiku Abubakar of AC). Saini boh kamɓe ɓe njaɓai e shubtal gal. Diiga nden boh o inni/wanginii ballitoowo mo ardoogal lesdii Naajeeriya, o hooƴii Goodluck Ebele Jonathan dow wallitamo ardooki, hanko'on woni jagordo Diiwal Bayelsa koden.

Anniyaaji maako jeyɗiɗi

Ɓawo o lattake jagordo shubtaaɗo o wanginii anniyaaji maako jeyɗiɗi (7) dow mahowgo lesdii Naajeeriya bakoo ɗuun yaara dungu 2020, kanjii woonii ɗoo les;

1. Mahaale boɗɗe, wod'ingow hiite lesdii

2. Sha'aniijii Ƴamduu lesdii

3. Ɗuɗɗingo jaowdii lesdii

4. Wod'ingow Jahaale lesdii

5. Wod'ingow laaɓee lesdii

6. Tabbitayki njoode njam e lesdii

7. Wod'ingow sha'aniijii Ilmu lesdii.

seiny boh o heɓai o hawti anniyaaji maako ɗi'o inni gamma o ƴamɗa/ƴaawi dow ɓooƴee (Kidney disease) diiga ɓawo bow o sooy'ty (died). O waɗi shiya njamow ɗun wurtiinii mo lesɗe yaasi tebgo njamu maako, assembly lesdii Naajeeriya lattini ballitoowo mo ardoogal dow ardoogal lesdii ndin hiitaade 2010. Ɓawo nango habarow sooy'tukiy maako ɗon ɓe tabbitini ballitoowo mo ardoogal mo innde Goodluck Ebele Jonathan dow o latto ardootooɗo lesdii ndin yaarii ƴandeere shubtal yeesowal.

Jawdi maako

Wakkacire o wanginii anniya maako dow daraaki tebgo laamowki Naajeeriya o wanginii jawdi maako faat. Owon shede ko yaarii ₦856,452,892. ₦19 million ɗuun koreemako.

Mayde maako

Ƴandeere 24 Febuary, 2010 ɓe ngartinii mo lesdii Naajeeriya diiga lesdii Saudi Arabia ɗun wurtinai khabaru ngonga dow waalaki maako shiyajamow. Ɗuɓɓe ndaaroimo e Abuja, ɓawo ɗon o sooy'ty ƴandeeree 5 May, 2010 eder wowro gomnaaty Naajeeriya.